Պատմության հայկական օրը. նոյեմբերի 6


ԻՐԱԴԱՐՁՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԵՎ ՀԱՅԵՐԻ ՇՈՒՐՋ

2020 - ԱՐՑԱԽՅԱՆ 2-րդ ՊԱՏԵՐԱԶՄ. քրոնիկոն։
2009 - Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովի նախագահ Ռոբերտ Նազարյանը հայտարարեց, որ 2010թ. գազի, էլեկտրաէներգիայի սակագների փոփոխություն կլինի։

  • Ըստ այդմ, Ռուսաստանը Հայաստանին  գազը 2010թ. ապրիլի 1-ից նոր սակագնով է վաճառելու. 154 դոլարի փոխարեն 180 դոլար՝ 1000 խմ դիմաց։

2006 - «Թրանսփերենսի ինթերնեյշընալի» հայաստանյան ներկայացուցիչը հայտարարում է՝ Սերժ Սարգսյանը կոռումպացված պաշտոնյա է: 

  • Ըստ նրա, ՀՀԿ խորհրդի նախագահ, պաշտպանության նախարար Սերժ Սարգսյանն օգտագործում է իր վարչական ու անձնական միջոցները` սեփական նպատակներին հասնելու համար, օրինակ՝ քաղաքական քարոզարշավի ժամանակ:

2000 - Վախճանվում է Հայաստանի ժողովրդական արտիստ, տաղանդավոր տենոր, 88-ամյա Ավագ Պետրոսյանը: 

  • Նա օպերայի պատմություն մտավ Տիգրանյանի «Անուշ» օպերայում Սարոյի դերը խաղալով:

1997 - Կոմկուսի ղեկավար Սերգեյ Բադալյանը հայտարարում է, որ կոմկուսը պատրաստ է իր վրա վերցնել ազգը բուրժուադեմոկրատներից փրկելու ծանր գործը: 
1995 - Մինսկի խմբի հերթական հանդիպմանը որոշվում է ուղիղ բանակցություններ սկսել Երևանի և Բաքվի միջև. հայկական կողմից բանագնաց է նշանակվում Ժ. Լիպարիտյանը, Ադրբեջանից` Վ. Գուլուզադեն:

  • Լիպարիտյանը, ով մինչև 1997 թվականը զբաղեցրել է նախագահի ավագ խորհրդականի պաշտոնը, տասնամյակներ անց, «Ազատությանը» տված հարցազրույցում խոստովանել էր` Ռուսաստանը կարգավորման գործընթացում սեփական շահերն էր առաջ տանում, որոնք ոչ միշտ էին համապատասպանում Հայաստանի շահերին:
  • «93-ին ես իմ թիմին հանձնարարություն տվի, որ համեմատենք ԵԱՀԿ-ի բոլոր առաջարկությունները, որոնց մասնակցել էր դեսպան Կազիմիրովը` տաղանդավոր դիվանագետ, բայց ռուս դիվանագետ, ինքը իր երկրին էր ծառայում: Եվ այդ բոլորի [առաջարկությունների] մեջ երկու բան կար անփոփոխ` ստատուսի հարցը չէր դրվում, որովհետև եթե դրվեր, Ռուսաստանը պիտի ասեր, որ ինքը դեմ է անկախության, և չէր ուզում ասել... Երկրորդն այն է, որ Ռուսաստանը անդադար գնում էր մի բանի հետևից` Լաչինի վերահսկողության: Դա ծորակն է և' Հայաստանի, և' Ղարաբաղի, և' Ադրբեջանի համար` սա՞ռը ջուր կբացես, թե՞...»:

1920 - Քեմալականները Արևելյան ճակատի հրամանատար Քյազիմ Կարաբեքիրի գլխավորությամբ, գրավեցին Ալեքսանդրապոլը, այսօրվա Գյումրին:

  • Երկուսուկես տարվա ընթացքում դա թուրքերի կողմից Ալեքսանդրապոլի երկրորդ գրավումն էր:
  • Առաջինը տեղի էր ունեցել 1918-ի մայիսի կեսերին: Ողբերգական զուգադիպությամբ, երկու դեպքում էլ թուրքերը Ալեքսանդրապոլում մնացին շուրջ կես տարի, այդ ընթացքում սպանդ ու ավեր սփռելով Շիրակի դաշտում:
  • Առաջին գրավումից հետո թուրքերը Ալեքսանդրապոլից հեռացան 1918-ի աշնանը, երբ Օսմանյան կայսրությունը պարտվեց Առաջին աշխարհամարտում և ստորագրեց Մուդրոսի զինադադարը: Երկրորդ գրավումը տևեց 1920-ի նոյեմբերի 6-ից մինչև 1921 թվականի ապրիլի 22-ը:

ԱՅՍՕՐ ԾՆՎԵԼ ԵՆ

1997 - Գեորգի Հակոբյան (ծնվ. Ախալքալաք, Վրաստան), թայլանդական բռնցքամարտի և քիքբոքսինգի մարզիկ, պրոֆեսիոնալ բռնցքամարտի աշխարհի չեմպիոն (2020)
1984 - Միհրան Ջաբուրյան (ծնվ. Գյումրի), հունահռոմեական ոճի հայ ըմբիշ, Հայաստանի բազմակի չեմպիոն, 2012 թվականի Օլիմպիական խաղերի մասնակից, միջազգային կարգի սպորտի վարպետ

  • Աշխարհի առաջնության բրոնզե մեդալակիր (2011), Եվրոպայի առաջնության բրոնզե մեդալակիր (2012)։

1958 - Էդուարդ Ազարյան, մարմնամարզիկ, սպորտային մարմնամարզության սպորտի վաստակավոր վարպետ, ԽՍՀՄ բացարձակ չեմպիոն (1979)

  • Սպորտային մարմնամարզության աշխարհի կրկնակի չեմպիոն Ալբերտ Ազարյանի որդին է։

1947 - Վիկտոր Սարկիսյան, խորհրդային արտիստ, Բելառուսական ԽՍՀ ժողովրդական արտիստ
1945 - Սևդա Սևան (Ֆրանսուհի Գևորգ Բախչեջյան, ծնվ. Նովա Զագորա, Բուլղարիա, մ. 2009), գրող, վավերագրական ռեժիսոր

  • 1994 թվականին դարձել է Բուլղարիայում Հայաստանի առաջին դեսպանը և այդ պաշտոնում ծառայել մինչև 2005 թվականը:

1944 - Ստեփան Քիրեմիջյան, հեռուստահաղորդավար
1911 - Պավել Լիսիցյան (ծնվ. Վլադիկավկազ, Ռուսաստան, մ. 2004) օպերային և կամերային բարիտոն երգիչ, Մեծ թատրոնի մեներգիչ, ՀԽՍՀ վաստակավոր արտիստ (1939), ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ (1956)
1885 - Միխայիլ Գալաջիև (ծնվ. Արմյանսկ, մ. 1945), Սևաստոպոլի կենսաբանական կայանի ավագ գիտաշխատող

  • Ազգությամբ հայ է։

1882 - Մարիա Յակոբսեն (ծնվ. Սիյմ, Դանիա, միտք. 1960), դանիացի միսիոներուհի, հրապարակախոս

  • Դեռ երիտասարդ տարիքում, Դանիական լրատվամիջոցներում հրապարակված հոդվածներից նա իմացավ Աբդուլ Համիդի (1894-1896) կազմակերպած հայերի կոտորածների և Օսմանյան կայսրությունում հայ ժողովրդի կրած տառապանքների մասին։
  • 1907 թվականի նոյեմբերին երիտասարդ միսիոներուհին ժամանեց Խարբերդ, որտեղ Մի փոքր հիվանդանոցում տնօրեն նշանակվեց։ Կարճ ժամանակահատվածում նա տիրապետեց հայերենին, տեղացի բնակչության հետ շփվելու համար։
  • Միևնույն ժամանակ նա սկսեց գրել իր օրագիրը, որն ավելի ուշ դարձավ Հայոց ցեղասպանության ականատեսների արժեքավոր վկայությունը։
  • 2011թ. ապրիլի 21-ին Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտի նախաձեռնությամբ տեղի ունեցավ սկանդինավցի նշանավոր միսիոներներ Մարիա Յակոբսենի և Ալմա Յուհանսոնի գերեզմաններից բերված հողի թաղման պաշտոնական արարողությունը և հուշատախտակների տեղադրումը:

1866 - Վահան Միրաքյան (մ. 1942), հայ բանաստեղծ, դրամատուրգ
1862 - Հովհաննես Լորիս-Մելիքով (Ժան, Իվան, ծնվ. Թիֆլիս, մ. 1931 ), բժշկության դոկտոր, թերթի խմբագիրը

  • Հովհաննես Լորիս-Մելիքովը Դաշնակցության հիմնադիրներից էր։ Փարիզի «Կոսմոս» մասոնական օթյակի անդամ է։ 

1857 - Ստեփան Մալխասյանց (ծնվ. Ախալցխա, Վրաստան, մ. 1947), ականավոր բանասեր, լեզվաբան և բառապաշար, դասական հայերենի աշխատությունների հեղինակ

  • Ս. Մալխասյանցի զեկույցը հիմք հանդիսացավ անկախության կարճ ժամանակահատվածում Հայաստանի պետական դրոշի գույների ընտրության համար (1918-1921): Հայաստանի անկախացումից հետո Խորհրդային Միության փլուզման արդյունքում այդ դրոշը կրկին դարձավ Հայաստանի պետական խորհրդանիշը։

1852 - Գաբրիել Նորատունկյան (ծնվ. Տիվրիկ, Ստամբուլ, մ. 1941), դիվանագետ, պետական գործիչ և արտաքին գործերի նախարար, հասարակական-քաղաքական գործիչ
Հայտնի դիվանագետ է, Օսմանյան պետական գործիչ և արտաքին գործերի նախարար, գլխավոր հացթուխի (էքմեքչիբաշի) Հաջի Գրիգորի որդին: Նա գիտեր օսմաներեն թուրքերեն, հայերեն, իտալերեն, ֆրանսերեն և անգլերեն։

  • Հեղինակն է «Օսմանյան միջազգային փաստաթղթերի ժողովածու» քառահատոր աշխատության, որը Օսմանյան կայսրության ստեղծումից ի վեր միջազգային պայմանագրերի արժեքավոր ժողովածու է։ Այս կարևոր աշխատանքը, որը դարձել է արժեքավոր պատմական և դիվանագիտական աղբյուր, հեղինակին բերել է եվրոպական ճանաչում ՝ այն դարձնելով իտալական, ֆրանսիական, գերմանական և մի շարք այլ գիտական միությունների անդամ։

1807 - Կարոլ Անտոնևիչ (ծնվ. Սկվարյավա, Ավստրո-Հունգարիա, մ. 1852), հայազգի լեհ բանաստեղծ և գրող, կաթոլիկ քահանա, ճիզվիտների միաբանության անդամ