ArmenLur

ԱՅՍՕՐ ԾՆՎԵԼ ԵՆ

1988 - Չենդլեր Փարսոնս, ամերիկացի բասկետբոլիստ, Դալաս Մավերիքսի խաղացող
1984 - Քեթի Փերրի, ամերիկացի երգչուհի և դերասանուհի

• Քեթեի Փերրին աշխարհում հայտնի դարձավ «I Kissed a Girl» սինգլի և One of the Boys ձայնասկավառակի շնորհիվ՝ 2008 թվականին։
• Teenage Dream ձայնասկավառակը համարվում է առաջին ձայնասկավառկը երգչուհիների շրջանում, որտեղ հինգ սինգլ հասել են Billboard Hot 100 վարկանիշային սանդղակի առաջին հորիզոնական և երկրորդ ձայնասկավառակը Մայքլ Ջեքսոնի Bad ձայնասկավառակից հետո։
• Փերրին բազում մրցանակների դափնեկիր է, այդ թվում՝ նա երեսուն անգամ առաջադրվել է «Գրեմի» մրցանակին։ 2012 թվականին Billboard երաժշտական հրատարկչությունը անվանեց նրան տարվա կին։ Նա շարունակում է մնալ միակ երգչուհին, ում հաջողվել է 69 շաբաթ շարունակ մնալ Billboard Hot 100 վարկանիշային սանդղակի լավագույն տասնյակում։
• Նա նաև թողարկել է օծանելիքի սեփական հավաքածուն՝ Purr, Meow, Killer Queen։ 2011 թվականի հուլիսի վերջին Փերրին միացավ «Սմուրֆիկներ» նախագծին՝ հնչյունավորելով գլխավոր հերոսուհուն՝ Սմուրֆետտային։
• 2012 թվականի հուլիսի սկզբում նա թողարկել է ինքնակենսագրական փաստագրական ֆիլմ՝ «Քեթի Փերրի․ Մի կտոր ինձնից» անվամբ, որտեղ նա պատմում է իր վերջին համերգային շրջագայության՝ The California Dreams Tour-ի մասին։ 2013 թվականի նոյեմբերին Փերրին վաճառել է 12 միլիոն ձայնասկավառակ և 81 միլիոն սինգլ ողջ աշխարհում:

1952 - Սամիր Ջաաջաա, լիբանանցի քաղաքական գործիչ
1926 - Գալինա Վիշնևսկայա, ռուս սոպրանո երգչուհի (մ. 2012)
1925 - Կալյու Կանգուր, էստոնացի գրող (մ. 1989)
1904 - Էդուարդ Կալնինշ, լատիշ խորհրդային նկարիչ (մ. 1988)
1881 - Պաբլո Պիկասո, իսպանացի գեղանկարիչ (մ. 1973)

• Իսպանացի գեղանկարիչ, քանդակագործ, կերամիստ և դիզայներ-նկարիչ Պիկասոն իր կյանքի մեծ մասն անց է կացրել Ֆրանսիայում: Հայտնի է որպես կուբիստական շարժման հիմնադիր: Նա աշխատել է բազմազան ժանրերում` նպաստելով այդ ժանրերի զարգացմանը:
• Պաբլո Ռուիս Պիկասոն ծնվել է 1881թ. հոկտեմբերի 25-ին: Պիկասոն դեռ վաղ տարիքից դրսևորել է արտասովոր տաղանդ` իր մանկության և երիտասարդության շրջանում նկարելով ռեալիստական ոճում: 20-րդ դարի առաջին կեսին նրա ոճը փոխվում է: Նրա արտիստիկ կատարումները հաջողություն են բերում նրան և դարձնում 20-րդ դարի ամենահայտնի արվեստագետներից մեկը:
• Սովորել է Լա Կորունիայի, Բարսելոնայի Գեղեցիկ արվեստների դպրոցներում, Մադրիդի Սան Ֆերնանդո թագավորական ակադեմիայում: Նմանակելով հորը՝ դեռևս պատանի Պիկասոն ստեղծել է բացառիկ դիտողականությամբ և վավերականությամբ բնորոշվող գծանկարներ:
• 1904թ.-ից ապրել է Փարիզում: Նրա առաջին նշանավոր գործերն ստեղծվել են 1900-ական թթ.-ի սկզբին: Այդ շրջանի գործերում պատկերված են միայնության մեջ ողբերգականորեն թշվառ կույրեր, աղքատներ, ինչպես և թափառաշրջիկ դերասանների ռոմանտիկ կյանքը:
• 1907թ.-ին Պիկասոն վճռականապես հրաժարվել է համաշխարհային արվեստի ռեալիստական ավանդույթներից: Զգալով բուրժուական հասարակության և նրա մշակույթի ճգնաժամը, գոյության ողբերգական պայմանները, չտեսնելով սարսափելի իրականությանը հակադրվող որևէ ուժ՝ Պիկասոն իր ստեղծագործություններում անողոք կերպով աղճատման է ենթարկում այդ իրականությունը:
• Նա աշխատել է նաև քանդակագործության, խեցեգործության և գրաֆիկայի ասպարեզներում: 20-րդ դարի խոշորագույն արվեստագետը մեծ ազդեցություն է թողել 20-րդ դարի արվեստի, գրականության և քաղաքական մտքի զարգացման վրա։ Մահացել 1973թ.:

1852 - Դմիտրի Մամին-Սիբիրյակ, ռուս գրող (մ. 1912)
1838 - Ժորժ Բիզե, ֆրանսիացի կոմպոզիտոր (մ. 1875)

• Ժորժ Բիզեն հեղինակել է նվագախմբային ստեղծագործություններ, ռոմանսներ, դաշնամուրային երկեր, ինչպես նաև օպերաներ։ Համարվում է 19-րդ դարի երկրորդ կեսի ֆրանսիացի խոշորագույն կոմպոզիտորներից մեկը։ Նրա լավագույն ստեղծագործություններից են՝ «Կարմեն» օպերան և Ալֆոնս Դոդեի «Արլեզիանուհի» դրամայի համար գրված երաժշտությունը։
• Բիզեի ստեղծագործությանը հատուկ են մտքի ճշգրտությունն ու հստակությունը, արտահայտչամիջոցների թարմությունն ու պարզությունը, ձևի ավարտվածությունն ու նրբինությունը։ Բիզեին հատուկ է հոգեբանական սուր վերլուծությունը՝ մարդկային զգացմունքների և արարքների ըմբռնումը։ Բիզեի բազմաժանր ստեղծագործության մեջ կենտրոնական տեղը պատկանում է օպերային։ Կոմպոզիտորի օպերային արվեստը ծագել է ազգային հողի վրա և սնվել ֆրանսիական օպերային թատրոնի ավանդույթներով։
• 19-րդ դարի 60-ական թվականներին Ֆրանսիայի օպերային թատրոնը կորցնում է առաջատար բնույթը։ «Մեծ» օպերան, որը մի ժամանակ արտացոլում էր ազգի հասարակական վերելքը, վերածվել էր անբովանդակ տպավորիչ ներկայացման, կոմիկական օպերան դարձել էր անմիտ և զուտ զվարճալի։ Լիրիկական օպերան, որը ծնունդ առավ դարակեսին, իր լավագույն նմուշների գեղարվեստական բոլոր արժանիքներով հանդերձ, զուրկ էր վառ նորարարական ձգտումներից։ Ֆրանսիայի բուրժուական հասարակության սրտին ամենամոտը օպերան էր իր կանկանով, շքեղ զգեստներով ու թեթևամիտ սյուժեներով։ Այդ տարիներին էր, որ Բիզեն սկսեց օպերային կոմպոզիտորի ուղին։
• Քննադատաբար օգտագործելով ֆրանսիական օպերայի նվաճումները, Բիզեն համարձակորեն և վճռականորեն իր լավագույն ստեղծագործություններում ժխտում էր այն ամենը, ինչ հնացած էր և խանգարում էր նրա ստեղծագործական նոր խնդիրների լուծմանը։ Պայքարելով բուրժուական հասարակության նախապաշարմունքների դեմ՝ Բիզեն ռեալիզմի ճանապարհը գտավ օպերային ժանրում։ Նրա ստեղծագործական ձգտումները ֆրանսիական արվեստի ռեալիստական միտումների (Վիկտոր Հյուգո, Ֆլոբեր, Զոլյա, Կուրբե) ընդհանուր աճի արտացոլումն էին։ Բիզեի լիովին ավարտուն ստեղծագործությունների քանակը համեմատաբար մեծ չէ։ Բայց և այն, ինչ Բիզեն հասցրել է ստեղծել իր կարճատև կյանքի ընթացքում, բավական է, որպեսզի խոսվի նրա հսկայական ներդրման մասին համաշխարհային արվեստի գանձարանում։

1825 - Յոհան Շտրաուս, ավստրիացի մեծանուն երգահան, դիրիժոր և ջութակահար, «վալսի արքա» (մ. 1899)
1343 - Ջեֆրի Չոսեր, անգլիացի բանաստեղծ (մ. 1400)

ՀԱՅԵՐ

1993 - Ժոկա (Գեորգի Մկրտիչյան, ծնվ. Խարկով), հայտնի երգիչ, հեղինակ և կատարող 

• Լեգենդար երգիչ Բոկայի՝ թոռը Բորիս Դավիդյանն է։

1990 - Ֆյուկ (Ֆիլիպե Գալվաու Կարտալյան, ծնվ. Սան Պաուլո, Բրազիլիա), երգիչ, դերասան

• Ծնվել է հայկական երաժշտական ընտանիքում։ "Hori" խմբի մեներգիչն է։
• 2009-ին "Globo" կինոընկերությունը 17-րդ եթերաշրջանի նկարահանումների էր հրավիրել "Malhacao" հեռուստասերիալում։ Նրա "Quem sou eu" երգը ընտրվել է որպես սերիալի նոր եթերաշրջանի ներածական թեմա։

1979 - Միխայիլ Գալուստյան (ծնվ. Սոչի), շոումեն, հեռուստահաղորդավար, սցենարիստ, դերասան
1961 - Առաքել Սեմյոնով (ծնվ. Օդեսա), դերասան, կոմպոզիտոր,

• ԽՍՀՄ 1-ին փոփ փառատոնի օրհներգի հեղինակը (1988):

1960 - Օսվալդո Ռիոս (ծնվ. Կարոլինա, Պուերտո Ռիկո), հայտնի մեքսիկացի և պուերտոռիկացի դերասան, երաժիշտ, մոդել

• Ծնվել է հայ ընտանիքում։ Համաշխարհային ճանաչում է ձեռք բերել «Կասանդրա» և «Բլանկոյի այրին» սերիալներում փայլուն դերերի շնորհիվ։

1949 - Ռոս Բաղդասարյան (ծնվ. Լոս Անջելես, ԱՄՆ, դերասան, պրոդյուսեր, սցենարիստ
1926 - Սերգեյ Աղաբաբով, հայ խորհրդային կոմպոզիտոր (1959)
1923 - Արտաշես Բաբայան (ծնվ. Սարուխան, Հայաստան, մ. 2009), հայ դրամատուրգ, թատերագետ և թարգմանիչ
1920 - Թբիլելի (Մարինա Կարապետյան, ծնվ. Թբիլիսի, մ. 2002), դերասանուհի, Վրացական ԽՍՀ ժողովրդական արտիստ (1966)
1920 - Հովհաննես Բարսեղյան, ականավոր հայ լեզվաբան, բանասիրական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր (2014)
1919 - Մակիչ Արզումանյան (ծնվ. Բարում, Ադրբեջան, մ. 1988) պատմաբան, հայկական խորհրդային հանրագիտարանի գլխավոր խմբագիր (1979-1988թթ.)
1914 - Հայկ Աղասիև (ծնվ. Դերբենտ, մ. 2002), խորտակված նավերի բարձրացման կատարելագործված մեթոդների մշակող, 1 աստիճանի կապիտան, ռազմանավերի ինժեներ
1913 - Անտոն Քոչինյան (ծնվ. Շահալի, Հայաստան, մ. 1990), հայ քաղաքական գործիչ, Հայաստանի Կոմկուսի կենտկոմի առաջին քարտուղար, Երկրորդ Հանրապետության վարչապետ (01.02.1952-30.01.1966)

• 1968թ. սեպտեմբերին Քոչինյանը գրություն է ուղարկում ԽՄԿԿ Կենտկոմ ՝ խնդրելով Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս Վազգեն Ա-ին պարգևատրել Կարմիր Դրոշի շքանշանով։

1913 - Աշոտ Միրզոյան (ծնվ. Թավրիզ, Իրան, մ. 1986 թ.), նկարիչ, սցենարիստ, ՀՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ (1956 թ.), ՀՀ վաստակավոր նկարիչ (1984 թ.)
1909 - Արծրուն Աբրահամյան, քիմիկոս (մ. 1978)
1906 - Վռամշապուհ Շաքարյան, հայ խորհրդային նկարիչ
1901 - Ալեքսանդր Խանամիրով (ծնվ. Կարս, մ. 1983), օտորինոլարինգոլոգ, ՌՍՖՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ

• Ընտանիքն ապրում էր Կարսում։ 1918 թվականին Կարսը գրավվեց թուրքական զորքերի կողմից։ Ընտանիքը ստիպված է եղել թուրքական ցեղասպանությունից փախչել նախ Հյուսիսային Հայաստան, ապա՝ Դոնի Ռոստով, որտեղ եղել են հին հայկական բնակավայրեր և հզոր հայկական սփյուռք։

1900 - Հովհաննես Ավագյան, դերասան
1900 - Գրիգոր Հարությունյան (ծնվ. Թելավի, մ. 1957), Հայաստանի Կոմկուսի կենտկոմի առաջին քարտուղար (1937-1953)

• Իսահակյանի թեթև ձեռքով Հարությունյանին տրվել է «Գրիշա - շինարար» մականունը։ 1946-ին չվախեցավ Ստալինի առաջ հարց բարձրացնել Հայաստանի և Ղարաբաղի վերամիավորման և Թուրքիայի կողմից գրավված հողերը վերադարձնելու մասին։
• 1949թ. արտաքսված հայերին վերադարձնելու խնդրանքով դիմել է Ստալինին։

1866 - Հակովբոս Տաշյան, լեզվաբան և հայագետ (մ. 1933)