ArmenLur

ՀԻՇԱՐԺԱՆ ՕՐԵՐ ԵՎ ՀԵՏԱՔՐՔԻՐ ՏՈՆԵՐ

Միջազգային

Փախստականի համաշխարհային օրը (World Refugee Day)

• 2000 թվականի դեկտեմբերի 4-ին ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեան 55/76 բանաձևով որոշել է, որ 2001 թվականից հունիսի 20-ը նշվում է որպես Փախստականների համաշխարհային օր: Այս որոշման մեջ Գլխավոր ասամբլեան նշել է, որ 2001 թվականին նշվել է Փախստականների կարգավիճակի մասին 1951 թվականի Կոնվենցիայի 50-ամյակը: Աֆրիկյան փախստականների օրը մինչև 2000 թվականը նշվել է մի քանի երկրներում: ՄԱԿ-ը նշել է, որ Աֆրիկյան միաբանության կազմակերպությունը (ԱՄԿ) համաձայնել է, որ փախստականների միջազգային օրը համընկնի Աֆրիկայի փախստականների օրվա հետ՝ հունիսի 20-ին:

Ամառային արևադարձի օրը (Summer Solstice Day)

• Ամառային արևադարձի կետում Արեգակը լինում է հունիսի 22-ին և ունենում է առավելագույն հակում (23°27՛)։ Ձմեռային արևադարձի կետում (նշանակվում է 69, Խեցգետնի համաստեղության նշանով) Արեգակը լինում է դեկտեմբերի 23-ին և ունենում է նվազագույն հակում (-23°27՛)։ Ամառային արևադարձի ժամանակ հյուսիսային կիսագնդում լինում է տարվա ամենաերկար ցերեկը և ամենակարճ գիշերը։ Ձմեռային արևադարձի դեպքում՝ հակառակը։ Առավելագույն ու նվազագույն ցերեկվա ու գիշերվա տևողությունները կախված են տեղի աշխարհագրական լայնությունից։ Հայաստանում դրանց առավելագույն տևողությունը 15 ժ է, իսկ նվազագույնը՝ 9 ժ։

• Կենդանաբանական այգիներում փղերի պաշտպանության համաշխարհային օրը
• Աշխատանքի արտադրողականության համաշխարհային օրը (World Productivity Day)
• Wi-Fi-ի համաշխարհային օրը (World Wi-Fi Day)
• Սերֆինգի միջազգային օրը (International Surfing Day)
• Նիստագմի մասին իրազեկման միջազգային օրը (International Nystagmus Awareness Day)
• Մոտոցիկլով աշխատանքի գնալու օրը (Ride to Work Day)

Կրոնական և ժողովրդական

Հայ Առաքելական Եկեղեցի - Բեթղեհեմի մանուկների, Ակակիոս վկայի, Մովկիմա քահանայի և Կոտրիատիոս զինվորի հիշատակության օրը

• Բեթղեհեմի մանուկների կոտորածի մասին պատմվում է Ս. Մատթեոսի Ավետարանում (Մատթ. 2:16-18): «Հրեաների արքայի» ծննդյան մասին Բեթղեհեմ ժամանած արևելցի մոգերի լուրը խիստ անհանգստացնում է Հրեաստանի Հերովդես թագավորին ու ժողովրդին: Խանդով լեցուն արքան, չկարողանալով գտնել նորածնին, հրամայում է կորստյան մատնել Բեթղեհեմում և քաղաքի սահմաններում գտնվող մինչև երկու տարեկան բոլոր մանուկներին: Բեթղեհեմի անմեղ մանուկների կոտորածը, փաստորեն, դառնում է Հիսուսի համար թափված առաջին արյունը: Բեթղեհեմի մանուկներին Հայ Եկեղեցին ձոնել է բազմաթիվ գեղեցիկ շարականներ, իսկ նրանց հիշատակը տոնում է Կաթողիկե Սուրբ Էջմիածնի տոնին հաջորդող երկուշաբթի օրը: 
• Նույն օրը Հայ եկեղեցում հիշատակվում են նաև հանուն Քրիստոսի հավատի մարտիրոսացված համաքրիստոնեական երեք սրբերի` Ակակիոս վկայի, Մովկիմա քահանայի և Կոտրիատիոս զինվորի անունները: Նրանցից առաջինը, ըստ «Հայսմավուրքի», նահատակվել է Լիկիանոս կայսեր օրոք: Դիմանալով անասելի տանջանքների ու կենդանի մնալով անգամ վայրի գազանների մեջ, երանելի սուրբը գլխատվել է 310 թվականին: Բյուզանդիայում ծնված Մովկիմա քահանան եղել է բարձրաստիճան քրիստոնյա զինվորականի որդի: Որպես քրիստոնեության նվիրյալ քարոզիչ՝ ենթարկվել է բազմաթիվ չարչարանքների Մակեդոնիայի Ամփիպոլիս քաղաքի կուսակալի կողմից: Ապա ուղարկվել է Բյուզանդիա, ուր դատապարտվել է գլխատման: Հետագայում սրբի տապանի վրա Կոստանդիանոս կայսրը կառուցել է մեծ եկեղեցի: Կռապաշտ Դեկոս կայսեր հալածանքների զոհն է Կոտրիատիոսը: Համարելով իրեն «Երկնավոր Թագավորի ծառա», քրիստոնեական հավատի զորությամբ ու աղոթքով քաջարի սուրբը դիմանում է բազմաթիվ տանջանքների` օրինակ ծառայելով տանջանքներից տկարացած մյուս քրիստոնյաներին: Անսասան իր հավատին՝ Կոտրիատիոսը ևս գլխատվել է:
• Այս տոնը հանդիպելու է հետևյալ ամսաթվերին՝ 2022-06-20, 2023-06-12, 2024-06-03, 2025-06-23, 2026-06-08, 2027-05-31, 2028-06-19, 2029-06-04, 2030-06-24։

Կելտական - Լիտա (Litha)
Ուղղափառություն - Սուրբ նահատակ Թեոդոտոս Անկիրացու հիշատակի օրը
Ուղղափառություն - Պետրոսի պահքի սկիզբը

Ազգային

• ԱՄՆ - Ամերիկյան պատվո օրեր (Honor America Days) 
• ԱՄՆ - Արևմտյան Վիրջինիայի օրը (West Virginia Day)
• ԱՄՆ - Վանիլակաթնային կոկտեյլի ազգային օրը (National Vanilla Milkshake Day)
• ԱՄՆ - Ամերիկյան արծիվի ազգային օրը (National American Eagle Day)
• ԱՄՆ - Գիքի հետ արշավ գնալու ազգային օրը (National Hike with a Geek Day)
• ԱՄՆ - Քուին Ամանի ազգային օրը (National Kouign Amann Day)
• ԱՄՆ - Աննայի և Սամանտայի օրը (Anne and Samantha Day)
• ԱՄՆ - Խեցիների ազգային օրը (National Seashell Day)
• ԱՄՆ - Ամառվա սկիզբը - տարվա ամենաերկար օրը (SUMMER BEGINS – Longest Day of the Year)
• ԱՄՆ - Կկվի նախազգուշացման օրը (Cuckoo Warning Day)
• ԱՄՆ - Բարձրահասակ աղջիկներին ճանաչելու ազգային օրը (National Tall Girl Appreciation Day)
• ԱՄՆ - Սոդայով պաղպաղակի ազգային օրը (National Ice Cream Soda Day)
• Ավստրալիա - Ծառատունկի օրը
• Արգենտինա - Պետական դրոշի օրը
• Ադրբեջան - Գազի արդյունաբերության աշխատողների օրը
• Գերմանիա - Վտարման և փախուստի զոհերի հիշատակի օրը
• Գրենլանդիա - Ուլորտունեկ (Ullortuneq)
• Էրիթերիա - Նահատակների օրը
• Թայվան - Վիշապ-նավակների փառատոնին պատրաստվելու օրը
• Նիդերլանդներ - Դրոշի օրը
• Նորֆոլկ կղզի - Թագուհու ծննդյան օրը
• Շվեդիա - Արևադարձի տոնը
• Ռուսաստան - Խցանված խցանների օրը
• Ռուսաստան - Թեյի գնումների օրը
• Ռուսաստան - День минера-торпедиста и специалистов минно-торпедной БЧ-3 ВМФ РФ
• Ուզբեկտստան - Ինքնիշխանության օրը
• Ֆինլանդիա - Արևադարձի տոնը
• Ֆինլանդիա - Ֆիննական դրոշի օրը
• Ֆրանսիա - Կաննի առյուծների փառատոնը

* Տոների մասին ավելին՝ այստեղ։