Բոլոր տոները. դեկտեմբեր 22

Moder-003 / Տոներ 352 / 22:00 / 21.12.2022

ՀԻՇԱՐԺԱՆ ՕՐԵՐ ԵՎ ՀԵՏԱՔՐՔԻՐ ՏՈՆԵՐ

Միջազգային

Հեղինակային երգի միջազգային օրը
Էներգետիկի օրը

Կրոնական

Հայ Առաքելական Եկեղեցի - Տոն ս. կույսերի` Ինդոսի, Դոմնայի, Գղերիկոս քահանայի և երկու բյուր նահատակների, որոնք այրվեցին նիկոմիդացիների եկեղեցում

Ս. Ինդոսը Նիկոմիդիայի Դիոկղետիանոս կայսեր արքունիքում ներքինի էր, իսկ Ս. Դոմնան` պալատական կուռքերի քրմուհի: Ծանոթանալով Աստվածաշունչ մատյանին՝ նրանք դարձի են գալիս և քրիստոնյա դառնում, որի պատճառով բանտ են նետվում: Երկար տանջվելուց հետո՝ 303 թվականին, նահատակվում են:Դիոկղետիանոս կայսեր հալածանքների ժամանակ՝ Քրիստոսի Ծննդյան տոնին, սովորականի նման Նիկոմիդիայի քրիստոնյաները հավաքվել են եկեղեցում՝ աղոթելու: Կայսրը մի կուռք է կանգնեցրել տաճարում` հրամայելով, որ բոլորը դրան երկրպագեն: Գղերիկոս քահանան մերժել է կատարել կայսեր հրամանը, որի համար չարչարանքների է ենթարկվել և նահատակվել: Կայսրը բարկացել է և այրել եկեղեցին: Մասնակիցները` երկու բյուր, այսինքն` քսան հազար հոգի, նահատակվել են 303 թվականին:
Այս տոնը հանդիպելու է հետևյալ ամսաթվերին՝ 2022-12-22, 2023-12-21, 2024-12-19, 2025-12-18, 2026-12-17, 2027-11-29, 2028-12-21, 2029-12-20, 2030-12-19։

Ազգային

ԱՄՆ - Խուրմայով և ընկույզով հացի ազգային օրը (National Date Nut Bread Day)
ԱՄՆ - Թխուկների փոխանակման ազգային օրը (National Cookie Exchange Day)
ԱՄՆ - Կարճահասակների ազգային օրը (National Short Person Day)

Կարճահասակների տոնը ոչ մեկին անտարբեր չի թողնի: Այս զարմանալի տոնը հորինվել է ոչ այնքան վաղուց, բայց արդեն հասցրել է գրավել շատերի սրտերը։
Հաճախ ցածր հասակը թերագնահատվում է: Բայց այ փոքրամարմին մարդիկ հակառակն են ապացուցում։ Նրանք գտնում են իրենց պարամետրերի լավագույն կողմերը և օգտվում դրանցից:
Օրինակ, ցածր հասակ ունեցող մարդկանց համար շատ հարմար է ինքնաթիռներով թռչելը, նրանց համար տարածքն այնքան էլ սահմանափակ և ճնշող չի թվում, որքան բարձրահասակներին: Նույնը վերաբերում է գնացքներին։

ԱՄՆ - Ունակությունների օրը (Abilities Day)
ԱՄՆ - Անգլիական գաղութարարների ժամանման օրը (Forefather`s Day)
Բելառուս - Էներգետիկի օրը
Վիետնամ - Զինված ուժերի օրը
Զիմբաբվե - Միասնության օրը
Հայաստան - Էներգետիկի օրը
Հայաստան - Միհր աստծու տոնը

Ձմեռային արևադարձին՝ դեկտեմբերի 22-ի լույս 23-ի գիշերը, նշվում է հայոց արդարադատության աստված Միհրի տոնը՝ վերածնունդը: Ձմեռային արևադարձը կոչվում է Արևագալ և տիեզերական օրացույցով ավետվում է Ձմեռնամուտը կամ Նոր տարին: Հին արիական տոնացույցով Միհր աստծո տոնը նշվում է Արևագալի օրը: Հայոց դիցարանում Միհրն Արամազդի որդին է. Արեգակի, լույսի, ճշմարտության, համաձայնության աստվածը: Նրա գլխավոր մեհյանը գտնվում էր Արևմտյան Հայաստանում, Դերջան գավառի Բագայառիճ գյուղում: Նրան է նվիրված նաև Գառնիի հեթանոսական տաճարը: Հնում «Միհրը» նույնանուն էր «ուխտ», «դաշինք» բառերին և այդ բովանդակությամբ էլ միավորում էր արիական ժողովուրդներին՝ տարածվելով Հայաստանից Իրան, Հնդկաստան, իսկ Հռոմեական կայսրության միջոցով՝ նաև Եվրոպա:
Հայկյան տոմարի ամիսների յուրաքանչյուր ութերորդ օրը կոչվում է Միհր: Այդ անունից է ծագում նաև հայոց սրբավայրերի անվանումը՝ մեհյան: Հետագայում Միհրի անունն ու արարքները մտել են նաև «Սասնա ծռեր» դյուցազնավեպի մեջ՝ Մեծ և Փոքր Մհերների միջոցով:

Հնդկաստան - Մաթեմատիկայի ազգային օրը
Ինդոնեզիա - Մայրերի օրը
Ղրղզստան - էներգետիկի օրը
Կուբա - Ուսուցչի օրը
Ռուսաստան - Էներգետիկի օրը
Ռուսաստան - Կենսաթոշակային ֆոնդի ձևավորման օրը
Ռուսաստան - Զինված ուժերի հիդրոօդերեւութաբանական ծառայության օրը
Ռուսաստան - Ռուսական հոկեյի ծննդյան օրը
Ռուսաստան - Գիշերամուտի օրը

Դեկտեմբերի 22-ը Գիշերամուտի գալստյան օրն է՝ պայծառ ու խորհրդավոր մի տոն, որը երկար ժամանակ շատ ժողովուրդների համար համարվում է հատուկ օր:
Իհարկե, քանի որ դեկտեմբերի 21-ի լույս 22-ի գիշերը տարվա ամենաերկար գիշերն է, որը խլում է օրվա մեծ ժամանակն ու լույսը: Բայց սա հուսահատվելու պատճառ չէ, քանի որ արդեն հաջորդ օրվանից նորից կսկսվեն օրերը երկարել, և ամեն օր ավելի ու ավելի շատ լույս ու ջերմություն կլինի:
Այս տոնն իր ուրույն պատմությունն ունի։ Այն հորինել են Հյուսիսային Եվրոպայի հին կելտերը, ովքեր հավատում էին բնության ուժին և եղանակների փոփոխությանը: Այս օրը նրանք նշում էին տարվա ամենամութ սեզոնի սկիզբը և հավատում էին, որ աշխարհի կախարդական ուժերը իջնում են Երկիր: Ժամանակի ընթացքում այս ավանդույթը տարածվեց ամբողջ աշխարհում և հայտնի դարձավ որպես Գիշերամուտի օր: