ArmenLur

ՀԻՇԱՐԺԱՆ ՕՐԵՐ ԵՎ ՀԵՏԱՔՐՔԻՐ ՏՈՆԵՐ

Միջազգային

• Աշխատանքային թերապիայի համաշխարհային օրը (World Day of Occupational Therapy) *
• Տեսալսողական ժառանգության համաշխարհային օրը (World Day for Audiovisual Heritage) *
• Փափուկխաղալիք արջուկի միջազգային օրը (International Teddy Bear Day) *

Ազգային

• Ալժիր - Ծառատունկի օրը
• ԱՄՆ - Ռազմածովային նավատորմի օրը (Navy Day)
• ԱՄՆ - Ամերիկյան գարեջրի ազգային օրը (National American Beer Day) *
• ԱՄՆ - Դաստիարակների ազգային օրը (National mentoring Day) *
• ԱՄՆ - Սև կատվի ազգային օրը (National Black Cat Day) *
• ԱՄՆ - Քմահաճ աշխատակցի օրը (Cranky Co-Workers Day) *
• Թուրքմենստան - Անկախության օրը
• Հայաստան - Խորհրդարանի գնդակահարության զոհերի հիշատակի օրը *
• Հայաստան - Գարեգին Բ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի գահակալության տարեդարձը *
• Հայաստան - Ս. Անաստաս քահանայի, Վարոսի, Թեոդորիտի և նրա որդիների հիշատակության օրը *
• Հայաստան - Սամոսատում նահատակված Ս. Հիպիրիքյանների հիշատակության օրը *
• Հունաստան - Ազգային դրոշի օր
• Մեծ Բրիտանիա - Սև կատվի գրախտագիտության օրը (Black Cat Appreciation Day) *
• Նեպալ - Էկադաշի *
• Ռուսաստան - Աշնանային օդատեսիլների օրը *
• Սուրբ Վինսենթ և Գրենադիններ - Անկախության օրը
• Սլովակիա - Չեռնովի ողբերգության օրը *

* Հոկտեմբերի 27-ի անսովոր տոների մասին (ռուսերեն)՝ այստեղ։

---

ՀԵՏԱՔՐՔԻՐ ԴԵՊՔԵՐ ԵՎ ԻՐԱԴԱՐՁՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

2017 - Կատալոնիան անկախություն հռչակեց Իսպանիայից:
2008 - Շվեյցարիայում բացվեց Լոզանի մետրոպոլիտենի առաջին գիծը:
1991 - Թուրքմենստանը հռչակեց իր անկախությունը:
1982 - Չինաստանը հայտարարեց, որ երկրի բնակչության թիվը գերազանցել է 1 մլրդ-ը։
1961 - Մավրիտանիան և Մոնղոլիան դառնում են ՄԱԿ անդամ։
1959 - Զանգվածային մամուլում առաջին անգամ հրապարակվեց Լուսնի հակառակ կողմի պատկերը, որը ստացվել էր «Լունա-3» տիեզերասարքից։ 

• Այն հայտնվեց «Պրավդա» թերթում և խորհրդային այլ հրատարակություններում:

1922 - Իտալիայում սկսվե Հռոմի երթը:
1901 - Փարիզում խանութի կողոպտիչներն առաջին անգամ փախնում են ավտոմեքենայով:
1901 - Մոսկվայում առաջին անգամ ամբողջությամբ կատարվեց Սերգեյ Ռախմանինովի Դաշնամուրի և նվագախմբի համար նախատեսված երկրորդ կոնցերտը։
1873 - Ամերիկացի Ջոզեֆ Գլիդենը արտոնագրում է փշալարը։
1810 - ԱՄՆ-ն բռնակցեց Արևմտյան Ֆլորիդայի նախկին իսպանական գաղութը:
1808 - Ռուս-շվեդական պատերազմի ընթացքում տեղի ունեցավ Իդենսալմի ճակատամարտը, որն ավարտվեց շվեդական զորքերի հաղթանակով:
1806 - Յենի և Աուրշտեդտեի հաղթանակից մի քանի օր անց Նապոլեոն I-ը հաղթական մուտք գործեց Բեռլին:
1645 - Ինֆանտ Թեոդոզյու Դե Բրագանսան ընդունում է Բրազիլիայի արքայազնի տիտղոսը, որը հատուկ ստեղծվել է նրա համար թագավոր Ժուան IV-ի կողմից, դառնալով այս տիտղոսի առաջին կրողը:
1553 - Ժնևում ցուցարարները խարույկի բարձրացրեցին մտածող, աստվածաբան, բնագետ և բժիշկ Միգել Սերվետին:

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՇՈՒՐՋ ԵՎ ՀԱՅԵՐԻ ՄԱՍԻՆ 

2015 - Սահմանային լարվածությանը ականատես են դառնում Մինսկի խմբի միջնորդները. կրակոցներ են հնչում շփման գծի դիտարկման ժամանակ։

• Տարածաշրջան կատարած այցի ընթացքում` Ղարաբաղի ղեկավարների հետ հանդիպումից հետո, Մինսկի խմբի համանախագահները որոշել էին դիտարկել իրավիճակը շփման գծում: Դիտարկման ավարտին գնդակոծություն էր սկսել. Ամերիկացի համանախագահ Ջեյմս Ուորլիքը Twitter֊ում պատմել էր` «Երբ մենք հատում էինք շփման գիծը, կրակահերթը ստիպեց ԵԱՀԿ-ի դիտորդներին պատսպարվել: Դա անընդունելի է»։ Ուորլիքը չէր հստակեցրել` որ կողմից են հնչել կրակոցները: Կողմերից յուրաքանչյուր պնդել էր`դիմացինն է մեղավոր:

2014 - Նախագահների `տարվա երրրորդ հանդիպումը կայանում է Մինսկի խմբում նախագահող երրորդ երկրում` Ֆրանսիայում: Կողմերը , ըստ հրաօարակային ելույթների, մեկ հարցի շուրջ են պայմանավորվում`հաջորդ հանդիպման, որը, սակայն, պետք է կայանար մեկ տարի անց միայն։

• Դռնփակ բանակցություններից հետո կողմերը որևէ հայտարարություն չէին արել, ավելի ուշ արտգործնախարարներն էին որոշ մանրամասներ պատմել: Է. Նալբանդյանը նշել էր, որ կողմերը իրարամերժ դիրքորոշում ունեն միջնորդների առաջարկած`վստահության ամրապնդման միջոցառումների շուրջ: «...մեր համոզմամբ, այդ կարգի միջոցառումները կարող են լավ պայմաններ ստեղծել առաջընթաց արձանագրելու համար , մինչդեռ Ադրբեջանի մոտեցումը մի փոքր այլ է։ Իրենք կարծում են, որ առաջընթացը կարող է պայմաններ ստեղծել վստահության ամրապնդման միջոցառումների համար»։
• Ադրբեջանի արտգործնախարարը օրեր անց հաստատեց այս պնդումը. «Եթե հայկական զորքերը չլինեն մեր հողում, կվերանա նաև դիպուկահարների անհրաժեշտությունը, նշանակալից կնվազեն միջադեպերը, մենք խաղաղություն կկառուցենք ու կզարգացնենք տարածաշրջանը», - Բաքվում ասել էր Է. Մամեդյարովը:

2010 - Աստրախան . Ռուսաստանի, Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահները ևս մեկ համատեղ հռչակագիր են ընդունում...

• Չնայած Կրեմլի ակտիվ միջնորդական ջանքերին` փաստաթղթի միակ նորությունը համաձայնությունն էր գերիների անհապաղ փոխանակման մասին:
• Ըստ այդմ, արձանագրվում էր, որ «Հայաստանի ու Ադրբեջանի նախագահները պայմանավորվել են որպես առաջին քայլ անհապաղ իրականացնել ռազմագերիների փոխանակում եւ զոհվածների մարմինների վերադարձ` ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների եւ Կարմի խաչի միջազգային կոմիտեի աջակցությամբ»:
• Կարգավորման հարցում կողմերի տարաձայնությունների կամ դիրքորոշումների մերձեցման մասին որևէ հայտարարություն չարվեց:

2006 - «Գազպրոմի» տնօրենների խորհուրդը հավանություն տվեց «Հայռուսգազարդի» լրացուցիչ բաժնետոմսերի ձեռքբերման գործարքին, որի արդյունքում «Հայռուսգազարդի» կանոնադրական կապիտալում «Գազպրոմի» բաժնեմասը 45%-ից կհասներ 58%-ի։

• «Հայռուսգազարդի» տնօրեն Կարեն Կարապետյանը՝ անդրադառնալով այն մտահոգություններին, որ Հայաստանի էներգետիկ ոլորտի 70-80 տոկոսը կուտակվում է մի երկրի ձեռքում, Իրան-Հայաստան գազատարն էլ է անցնում «Գազպրոմին», և Ռուսաստանը բաժնետոմսերի վերահսկիչ փաթեթն ունենալով՝ կարող է ցանկացած պահի փակել Հայաստան մտնող բոլոր գազախողովակները, հայտարարեց. «Սեփականատերերի ազգը, գույնը կապ չունի, եթե պետությունը արդյունավետ կառավարում է ուզում, պետք է օտարի»։

1999 - Տարածաշրջան է այցելում ԱՄՆ փոխպետքարտուղար Սթրոբ Թալբոթը`կարգավորման նոր առաջարկներով։

• Ամերիկացի բարձրաստիճան դիվանագետը նախ հանդիպում է Ադրբեջանի իշխանությունների հետ, ապա` այցելում Երևան, Բաղրամյան 26֊ում բանակցում նախագահ Ռ.Քոչարյանի ու վարչապետ Վ.Սարգսյանի հետ: Այդ հանդիպումից մոտ մեկ ժամ անց Նաիրի Հունանյանի խումբը գրոհում է խորհրդարանի վրա`գնդակահարելով բարձրաստիճան 8 պաշտոնյաների, այդ թվում`վարչապետ Վ.Սարգսյանին ու Ազգային ժողովի նախագահ Կարեն Դեմիրճյանին:
• Ահաբեկչությունից մեկ շաբաթ առաջ ԱՄՆ նախագահ Բ. Քլինթոնը նամակ էր ուղարկել Ադրբեջանի առաջնորդին և կոչ արել ակտիվացնել ջանքերը` ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման շուրջ: Ըստ դիվանագետների, Վաշինգտոնն ուզում էր, որ կողմերը ԵԱՀԿ֊ի` դեկտեմբերին կայանալիք գագաթնաժողովում արդեն համաձայնագիր ստորագրեին: Ընդ որում, Ադրբեջանի փոխարտգործնախարար Արազ Ազիմովը այդ հնարավորությունը չէր բացառել, ամերիկացի դիվանագետն էլ Երևանի և Բաքվի հետ բանակցություններից հետո ծրագրել էր այցելել ղարաբաղյան խնդրով զբաղվող ու շահարգրգռված երկրներ` Թուրքիա,Ֆրանսիա, Ռուսաստան: Տարիներ անց Թալբոթը պատմել էր` «Քոչարյանի, Սարգսյանի եւ նախագահ Ալիեւի հետ անձնական շփումներիցս ելնելով, կարող եմ ասել` նրանք, իրոք, շատ մոտ էին խաղաղությանը»:
• Մի շարք պաշտոնյաներ, այդ թվում` Հայաստանի պաշտպանության նախկին նախարար Վաղարշակ Հարությունյանը պնդում են` Քոչարյանն ու Ալիևն այդ ժամանակ քննարկում էին Մեղրին Լաչինի հետ փոխանակելու տարբերակը:

1999 - Նաիրի Հունանյանի գլխավորությամբ ահաբեկիչների խումբը խորհրդարանում գնդակահարում է ՀՀ ԱԺ նախագահ Կարեն Դեմիրճյանին, վարչապետ Վազգեն Սարգսյանին, ՀՀ ԱԺ փոխնախագահներ Յուրի Բախշյանին ու Ռուբեն Միրոյանին, ՀՀ օպերատիվ հարցերով նախարար Լեոնարդ Պետրոսյանին, ԱԺ պատգամավորներ Արմենակ Արմենակյանին, Հենրիկ Աբրահամյանին և Միքայել Քոթանյանին: 

• Ահաբեկչական խումբը գերի էր վերցրել 91 անձանց, հիմնականում ԱԺ պատգամավորների։ Գերեվարված են եղել նաև նիստը լուսաբանող լրագրողները, որոնց որոշ ժամանակ անց ահաբեկիչները դուրս են թողել։ Վիրավորված պատգամավորներին և կառավարության անդամներին նույնպես որոշ ժամանակ անց դուրս են թողել։
• Գերի մնացած անձինք ազատ են արձակվել հոկտեմբերի 28-ի լուսադեմին՝ ահաբեկիչների կողմից զենքերը վայր դնելուց ու հանձնվելուց հետո։
• Ահաբեկչությունը իրականացրած ահաբեկիչների դատավճիռը հրապարակվեց 2003 թվականի դեկտեմբերի 2-ի դատական վերջին նիստի ժամանակ։ Նորք-Մարաշ շրջանային դատարանի դատավոր Սամվել Ուզունյանը ոճրագործությունն իրականացրած 7 ահաբեկիչների հանդեպ կայացրեց վճիռ, ըստ այդմ՝ 6 հոգի դատապարտվեցին ցմահ, իսկ մեկը՝ 14 տարվա ազատազրկման։ Բուն գործողությունը իրակացնողները 5-ն էին.
• Այժմ ահաբեկիչները ցմահ ազատազրկում են կրում:

1981 - ASALA. Երկու պայթյուններ Փարիզի «Ռուասի» օդանավակայանի մեքենաների կայանատեղում և շարժասանդուղքի հարևանությամբ՝ պատճառելով նյութական վնասներ։ 

• Հայ Գաղտնի Բանակին մոտ «Սեպտեմբեր-Ֆրանսա Կազմակերպություն»-ը ստանձնում է գործողության պատասխանատվությունը։

---

​​​​​​​​

ԾՆՎԵԼ ԵՆ

1992 - Ստեֆան Էլ-Շաարավի,եգիպտական ծագումով իտալացի ֆուտբոլիստ
1975 - Անդրեյ Մովսեսյան, հայ ֆուտբոլիստ
1975 - Արոն Ռալստոն, ամերիկացի լեռնագնաց
1963 - Ֆարին Ուրլաուբ,գերմանացի ռոք երաժիշտ
1952 - Ռոբերտո Բենինյի, իտալացի դերասան և ռեժիսոր
1939 - Ժան Ջորկաեֆ, ֆրանսիացի ֆուտբոլիստ և ֆուտբոլային մարզիչ
1932 - Սիլվիա Փլաթ, ամերիկացի գրող և բանաստեղծուհի (մ. 1963)
1922 - Միշել Գալաբրյու, մարոկա-ֆրանսիացի գրող
1914 - Գեորգի Խոլոպով, հայազգի ռուս գրող (մ. 1990)
1886 - Ռոբերտ Ֆալկ, ռուս խորհրդային նկարիչ (մ. 1958)
1881 - Խաչատուր Կանայան, լեզվաբան (մ. 1976)
1858 - Թեոդոր Ռուզվելտ,ամերիկացի քաղաքական գործիչ (մ. 1919)
1855 - Իվան Միչուրին, ռուս կենսաբան, սելեկցիոներ, ակադեմիկոս (մ. 1935)
1782 - Նիկոլո Պագանինի, իտալացի վիրտուոզ ջութակահար և կոմպոզիտոր (մ. 1840)
1728 - Ջեյմս Կուկ, անգլիացի նշանավոր ծովագնաց, կազմակերպել է 3 շուրջերկրյա ճանապարհորդություն