ArmenLur

ՀԻՇԱՐԺԱՆ ՕՐԵՐ ԵՎ ՀԵՏԱՔՐՔԻՐ ՏՈՆԵՐ

Միջազգային

• Շաքարախտի դեմ պայքարի համաշխարհային օրը (World Diabetes Day) *
• Լոգոպեդի միջազգային օրը (International Speech Therapist Day) *
• Հանգստի և լուսավորության օրը (Loosen Up, Lighten up Day) *

Ազգային

• ԱՄՆ - Մարինացված վարունգի ազգային օրը (National Pickle Day) *
• ԱՄՆ - Վիրահատական բուժքույրերի օրը (Operating Room Nurse Day) *
• ԱՄՆ - Հրապարակախոսների ոգու օրը (Spirit of NSA Day) *
• ԱՄՆ - Արգելափակելու ազգային օրը (National Block It Out Day) *
• ԱՄՆ - Անվտանգության գոտու ազգային օրը (National Seat Belt Day) *
• ԱՄՆ - Ննջազգեստների ընտանեկան օրը (National Family PJ Day) *
• ԱՄՆ - Ամերիկյան փափուկ արջուկի ազգային օրը (National American Teddy Bear Day) *
• ԱՄՆ - Գուակամոլե սուր սոուսի ազգային օրը (National Spicy Guacamole Day) *
• Բանգլադեշ - Շրի Շյամա Պուջա (Sri Shayama Puja)
• Բելառուս - Դարբնի օրը *
• Գվինեա-Բիսաու - Վերակառուցման շարժման օրը
• Ինդոնեզիա - Արագ արձագանքման բրիգադի օրը (Hari Brigade Mobil) *
• Իրան - Գրքի օրը *
• Իտալիա - Սպիտակ գետնասունկի փառատոն *
• Լյուքսեմբուրգ - Ծառի ազգային օրը *
• Կոլումբիա - Կոլումբիացի կնոջ օրը *
• Հայաստան - Հիշատակ Ս. Անդրեաս և Ս. Փիլիպպոս առաքյալների *
• Հնդկաստան - Երեխաների օրը (Bal Divas) *
• Հնդկաստան - Լույսերը փառատոն (Diwali) *
• Հնդկաստան - Նարակա Չաթուրդաշի (Naraka Chaturdasi) *
• Ռումինիա - Դոբրուջայի օրը
• Ռուսաստան - Սոցիոլոգի օրը
• Ռուսաստան - Էնդոկրինոլոգի օրը *
• Ռուսաստան - Երեկոյի ոգու հետ շփման օրը *
• Ռուսաստան - Կոտրված լապտերների տոնը

* Նոյեմբերի 14-ի անսովոր տոների մասին (ռուսերեն)՝ այստեղ։

---

ՀԵՏԱՔՐՔԻՐ ԴԵՊՔԵՐ ԵՎ ԻՐԱԴԱՐՁՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

1994 - Լա Մանշի տակով կառուցված թունելով սկսում է գործել Փարիզն ու Լոնդոնն իրար միացնող երկաթուղին։
1985 - ՊԱԿ-ի արտաքին հետախուզության գնդապետ Օլեգ Գորդիևսկին, անվտանգության մարմինների բարձրաստիճան աշխատակիցը, որը համագործակցել էր բրիտանական հետախուզության հետ, հեռակա կարգով ԽՍՀՄ-ում մահապատժի է դատապարտվում գույքի բռնագրավմամբ:
1982 - Լեհաստանում ազատ արձակվեց «Համերաշխության» առաջնորդ Լեխ Վալենսան:
1981 - ASALA. Պայթյուն Փարիզի Էյֆելյան աշտարակից քիչ հեռու, Սենայով նավարկող Vedette de Paris զբոսաշրջային նավի վրա։

• Պատասխանատվությունը ստանձնում է Հայ Գաղտնի Բանակին մոտ «Օրլի Կազմակերպություն»-ը։

1981 - Գամբիան և Սենեգալը ստեղծում են Սենեգամբիայի դաշնային պետությունը (գոյություն է ունեցել մինչև 1989):
1979 - Իրանական ակտիվները սառեցվում են ամերիկյան բանկերում:
1973 - Բոբի Մուրը իր 108-րդ (և եզրափակիչ) միջազգային ելույթն է անցկացնում Անգլիայի, Իտալիայի դեմ Ուեմբլիում:
1969 - Կանավերալ հրվանդանից դեպի Լուսին մեկնարկեց ամերիկյան «Ապոլոն-12» տիեզերանավը, որը կառավարում էին տիեզերագնացներ Չ.Կոնրադը, Ա. Բինը և Ռ. Գորդոնը:
1968 - Թոքերի առաջին փոխպատվաստումը Եվրոպայում:
1961 - Գերմանիայում հայտնվում է առաջին կին նախարարը՝ Էլիզաբեթ Շվարցհաուպտը (առողջապահության նախարար):
1955 - Մեծ Բրիտանիայում Դոնալդ Քեմփբելը ջրի վրա արագության համաշխարհային ռեկորդ է սահմանում ՝ 321 կմ / ժ:
1952 - Անգլիական «Նյու Մյուզիքլ Էքսպրես» թերթում հրապարակվում է ամենաշատ վաճառվող սինգլների առաջին ցուցակը (շլյագերների գրառմամբ ձայնասկավառակներ):
1943 - Լեոնարդ Բերնստայնը նշեց իր նորամուտը որպես Նյու Յորքի ֆիլհարմոնիկ նվագախմբի դիրիժոր՝ կարճ ժամանակով փոխարինելով Բրունո Վալտերին։
1939 - Մոսկվայի փողոցներում տեղի է ունենում մեծ ավտոերթ, որը նվիրված է միլիոներորդ խորհրդային ավտոմեքենայի թողարկմանը:
1935 - ԱՄՆ նախագահ Ֆրանկլին Դելանո Ռուզվելտը Ֆիլիպինները հայտարարեց ազատ պետություն:
1925 - Փարիզում բացվում է սյուրռեալիստների ստեղծագործությունների ցուցահանդես, որը ներառում էր Մաքս Էռնսթի, Ման Ռեյի, Խուան Միրոյի և Պաբլո Պիկասոյի աշխատանքները։
1922 - Մեծ Բրիտանիայում իր ռադիոհեռարձակումներն է սկսում BBC ընկերությունը։
1918 - Չեխոսլովակիան դառնում է հանրապետություն
1914 - Թուրքիայում պայթեցվեց 1877-1878 թվականների ռուս-թուրքական պատերազմի ժամանակ զոհված ռուս զինվորների դամբարանը:

• Քանդումը նկարահանել է հայտնի թուրք կինեմատոգրաֆիստ Ֆուաթ Ուզկընան և դարձել է առաջին վավերագրական ֆիլմը թուրքական կինեմատոգրաֆի պատմության մեջ:

1908 - Ալբերտ Էյնշտեյնը ներկայացրեց քվանտային լույսի տեսությունը:
1903 - Հոլանդիայում հաղորդվում է էլեկտրասրտագրիչի գյուտի մասին:
1901 - Վիեննացի բժիշկ Կառլ Լանդշտեյները արյունը բաժանեց երեք խմբի՝ A, B և 0:
1900 - Ֆրանսիական սենատը հավանություն է տալիս փաստաբանության մեջ կանանց աշխատելու թույլտվությանը:
1896 - Գործարկվեց Նիագարայի ջրվեժի հիդրոէլեկտրակայանը:
1851 - ԱՄՆ-ում հրապարակվեց Հերման Մելվիլի «Մոբի Դիք» վեպի ամբողջական տեքստը:
1770 - Շոտլանդացի հետազոտող Ջեյմս Բրյուսը հայտնաբերում է Եթովպիայի հյուսիս-արևմուտքում Կապույտ Նեղոսի աղբյուրը՝ Նեղոսի հոսքի հիմքը:
1501 - 16-ամյա Եկատերինա Արագոնացին ամուսնանում է 15-ամյա Արթուրի՝ Ուելսի արքայազնի հետ։

---

ԾՆՎԵԼ ԵՆ

1979 - Արտավազդ Քարամյան, հայ ֆուտբոլիստ
1979 - Արման Քարամյան, հայ ֆուտբոլիստ
1954 - Յաննի (Յանիս Խրիսոմալիս), հույն դաշնակահար և կոմպոզիտոր
1948 - Չարլզ, Ուելսի արքայազն
1933 - Ֆրեդ Հեյս, ամերիկացի տիեզերագնաց
1926 - Մարկ Արյան, երգիչ, երգահան, բանաստեղծ, գործարար
1924 - Լեոնիդ Կոգան, ռուս և ուկրաինացի ջութակահար (մ. 1982)
1922 - Հրաչյա Ղափլանյան, թատերական ռեժիսոր (մ. 1988)
1922 - Էդուարդ Բաղդասարյան, հայ կոմպոզիտոր (մ. 1987)
1922 - Բուտրոս Բուտրոս-Ղալի (Boutros Boutros-Ghali), ղպտի քաղաքական գործիչ
1921 - Ռուբեն Մելիք (Մելիք Մինասյանց), սփյուռքահայ ֆրանսագիր բանաստեղծ (մ. 2007)
1889 - Ջավահարլալ Ներու (Նեհրու), Հնդկաստանի առաջին վարչապետը (մ. 1964)
1840 - Կլոդ Մոնե, ֆրանսիացի նկարիչ (մ. 1926)
1805 - Ֆաննի Մենդելսոն, գերմանացի դաշնակահարուհի (մ. 1847)
1797 - Չարլզ Լայել, բրիտանացի իրավաբան և երկրաբան (մ. 1875)
1774 - Գասպարե Սպոնտինի, իտալացի կոմպոզիտոր (մ. 1851)
1765 - Ռոբերտ Ֆուլտոն, ամերիկացի գյուտարար (մ. 1815)