ArmenLur

ՀԻՇԱՐԺԱՆ ՕՐԵՐ ԵՎ ՀԵՏԱՔՐՔԻՐ ՏՈՆԵՐ

Միջազգային

Փոստի համաշխարհային օրը (World Post Day) *

• Տոնը նշվում է Համաշխարհային փոստային միության 14-րդ համաժողովի որոշմամբ՝ միության հիմնադրման օրը: 1874թ. հոկտեմբերի 9-ին Շվեյցարիայի Բեռն քաղաքում 22 երկրի ներկայացուցիչներ ստորագրեցին Բեռնի պայմանագիրը, որը դրեց Փոստային գլխավոր միության հիմքերը: 1878թ. միությունը վերանվանվեց ու սկսեց կոչվել Փոստային համաշխարհային միություն, որն այսօր ներառում է 189 երկիր:
• Ամբողջ աշխարհում հոկտեմբերի 9-ից անցկացվում է Նամակի միջազգային շաբաթը: Աշխարհում առաջին փոստային նամականիշները հայտնվել են Անգլիայում 1840թ:

Լիզինգի համաշխարհային օրը (Global Leasing Day):
Անբուժելի հիվանդներին ամոքիչ օգնության համաշխարհային օրը ( World Hospice and Palliative Care Day)

• Պալիատիվ բուժօգնության ծառայությունն առողջապահական համակարգի գործունեության նոր` մարդասիրական ուղղություններից է և ունի սոցիալական կարևորություն։ Այն կյանքին  վտանգ  սպառնացող  կամ  անբուժելի հիվանդություն  ունեցող  պացիենտի և նրա ընտանիքի կյանքի որակի բարելավմանն ուղղված բժշկական օգնության և սպասարկման տեսակ է, որը նպատակ ունի մեղմել պացիենտի ցավը, տառապանքը և հիվանդության հետ կապված ֆիզիկական, սոցիալ-հոգեբանական, հոգևոր և այլ խնդիրներ՝ դրանք վաղ հայտնաբերելու, գնահատելու և անհրաժեշտ միջամտություններ իրականացնելու միջոցով:
• Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության նախաձեռնությամբ 2 տարին մեկ անգամ հոկտեմբերի 2-րդ շաբաթ օրը նշվում է Պալիատիվ օգնության համաշխարհային օրը: 
• Կարևորելով պալիատիվ օգնության դերը և նշանակությունը` Հայաստանում պալիատիվ բժշկությունը ներդնելու նպատակով 2017 թվականին կառավարության կողմից հավանության է արժանացել «Պալիատիվ բժշկական օգնության և սպասարկման զարգացման ռազմավարությունը և միջոցառումների ծրագիրը»: Մշակվել և հաստատվել են «Պալիատիվ բժշկական օգնության և սպասարկման տրամադրման չափորոշիչը», «Պալիատիվ բժշկական օգնության և սպասարկման շրջանակում պացիենտի ցավի գնահատման և կառավարման ուղեցույցը», «Բժշկական նպատակներով թմրամիջոցների և հոգեմետ (հոգեներգործուն) նյութերի օգտագործման կարգը և պայմանները», պարզեցվել են «պալիատիվ բժշկական օգնություն և սպասարկում» մատուցելու, այդ թվում` շարժական (մոբիլ) ծառայության համար անհրաժեշտ տեխնիկական և մասնագիտական որակավորման պահանջներն ու պայմանները:

Ֆաշիզմի, ռասիզմի և հակասեմականության դեմ պայքարի միջազգային օրը
Հակամիջուկային ակցիաների միջազգային օրը
Սադհու տախտակի վրա կանգնելու օրը (Standing on a Bed of Nails Day) *
Հետաքրքաշարժ իրադարձությունների օրը (Curious Events Day) *

• Սիրո՞ւմ եք դավադրությունների տեսությունները։ Սիրո՞ւմ եք մտածել զարմանալի իրադարձությունների մասին, որոնք կարծես թե բացատրություններ չունեն: Ուրեմն Հետաքրքրաշարժ իրադարձությունների օրը, որ նշվում է ամեն տարի հոկտեմբերի 9-ին, հորինված է հենց քո համար։ Օրը նվիրված է աշխարհի մեծագույն գաղտնիքներին, գուցե նույնիսկ ավելի մեծագույնին, քան մարդկությանն արդեն հայտնի է։

Կրոնական և ժողովրդական

• Հայ Առաքելական Եկեղեցի - Ս. թարգմանիչ վարդապետների` Մեսրոպի, Եղիշեի, Մովսես Քերթողի, Դավիթ Անհաղթ փիլիսոփայի, Գրիգոր Նարեկացու և Ներսես Կլայեցու տոնը
• Հինդուիզմ - Հոշանա Ռաբբա (Hoshana Rabbah)
• Կաթոլիկություն - Սուրբ Դիոնիս Փարիզեցու և նրա ուղեկիցների տոնը (Feast of Saint Denis of Paris And Companions)
• Ուղղափառություն- Վերապատվելի Նեստոր Տարեգրի հիշատակը
• Սլավոնական - Իվան Աստվածաբան

Ազգային

ԱՄՆ - Նանոտեխնոլոգիաների ազգային օրը (National Nanotechnology Day) *
ԱՄՆ - Լեյֆ Էրիքսոնի ազգային օրը (National Leif Erikson Day) *
ԱՄՆ - Հրդեհային անվտանգության օրը (Fire Prevention Day) *
ԱՄՆ - Բորբոսնած պանրի ազգային օրը (National Moldy Cheese Day) *

• Այս հետաքրքիր տոնի ծագումը պարզ չէ, բայց պարզ է, որ տոնը նշելու համար պետք է բորբոսնած պանիր գտնել։ Այսօր ամերիկացիներն իրենց սառնարաններում փնտրում են մոռացված պանրի կտորներ, որոնք հետաքրքիր ձևերով բորբոսնել և հրաշալիորեն ծաղկել ու գիտական մտորումների առիթ են հանդիսացել։

ԱՄՆ - Համազգեստների օրը (Scrubs Day) *

• Համազգեստը զգեստապահարանի մարդանց երբևէ կրած ամենահարմար իրերից է։ Համազգեստը լավ հայտնի է, բայց խիստ թերագնահատված: Դեռ վաղուց՝ 2014 թվականին փոքրիկ քաղաքի մի աղջիկ որոշել է ինչ-որ բան անել այս երկընտրանքի հետ: Նա ստեղծել է «Համազգեստի օրը»՝ սեր տարածելու և համազգեստի առավելություններն այլոց տեղեկացնելու համար։

ԱՄՆ - Սեփական վախերին առերեսվելու ազգային օրը (National Face Your Fears Day) *

• Սեփական վախերին առերեսվելու ազգային օրը ամենամյա տոն է, որը նշվում է ԱՄՆ-ում յուրաքանչյուր տարվա հոկտեմբերի 9-ին: Վախը այլ զգացմունքների նման է: Օրը հնարավորություն է տալիս դիմագրավել սեփական վախերին, կոչ է անում լինել համարձակ և ուժեղ, առերեսվել վախերին, օգտվել պահից և հաղթահարել դրանք:

ԱՄՆ - Գարեջրի և պիցցայի օրը (Beer and Pizza Day) *

• Օրը փառավոր դարձնելու ավելի լավ միջոց չկա, քան գարեջրի և պիցցայի կատարյալ համադրությունը։ Գարեջրի և պիցցայի օրը հիշեցնում է դարեր շարունակ գոյություն ունեցող հիանալի համադրությունը և վերհիշել կյանքի լավագույն պահերը:

ԱՄՆ - «Հանուն կյանքի» կեքսի ազգային օրը (National Pro-Life Cupcake Day) *

• Այդ օրը Միացյալ Նահանգների բնակիչները թխում են կեքսեր՝ ի պատիվ նրանց, ովքեր դեռ չեն ծնվել։ Այս տոնը նաև իրազեկում է արհեստական վիժումների մասին խնդիը։ Կեքսը հրաշալի միջոց է խոսակցություն բացելու այդ դժվարին թեմայի շուրջ։ Ազգային այս օրվա կազմակերպիչները խրախուսում են թխել կեքսեր և բաժանել ընկերներին, հարազատներին, նույնիսկ անծանոթներին:

ԱՄՆ - «Սուզանավ» սենդվիչի օրը (Submarine Sandwich Day) *
Բոլիվիա - Սուրբ Էռնեստոյի օրը (Սուրբ Չե Գևարա) *
Բելառուս - Մշակույթի աշխատողների օրը *
Գերմանիա - Հատուկ օր Գերմանիայի պատմության մեջ
Էկվադոր - Գուայակիլի անկախության օրը
Թուրքմենստան - Ռազմածովային ուժերի օրը
Իրան -  Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուսի օրը *
Իսպանիա - Վալենսիայի համայնքի օրը

• Անդալուզիայի Բաենա քաղաքում ամեն աշուն անցկացվում է ձիթապտղի և ձիթապտղի յուղի փառատոն, որը նվիրված է ձիթապտղի այգիներում բերքահավաքի ավարտին, ինչպես նաև այդ եզակի պտուղների հետ կապված ամեն ինչին: Այն անցկացվում է 1998 թ. նոյեմբերի 9-ից 11-ը, և ձիթապտղի ամենամեծ եվրոպական փառատոնն է։

Իսպանիա - Ձիթապտղի փառատոն (Las Jornadas del Olivar y el Aceite)
Իսրայել - Սուքոթ (Sukkot)
Կանադա - Հրդեհային անվտանգության օրը (Fire Prevention Day) *
Հայաստան - Հայաստանի լեռների և լեռնագնացների օրը
Հայաստան - Բերքի տոն

• Հոկտեմբերի երկրորդ կիրակի հայկական գյուղերում տեղի է ունենում Բերքի տոն։ Առատորեն հարյուրավոր սեղաններ են փռվում՝ բանջարեղենով և մրգերով զամբյուղներ, մսային և նույնիսկ ձկնային նրբախորտիկներ, ըմպելիքներ, կաթնամթերք և հացաբուլկեղեն, քաղցրավենիք, այնքան, որ հնարավոր չէ թվարկել։

Հարավային Կորեա - Հանգուլի հռչակման օրը (Hangul Proclamation Day)
Ճապոնիա - Տակայամա աշնանային փառատոն (Takayama Autumn Festival) *
Մալայզիա - Մալաքայի նահանգապետի ծննդյան օրը (Malacca-ի Governor)
Նամիբիա - Ծառատունկի օրը
Պերու - Ազգային արժանապատվության օրը *
Ռուսաստան - Հատուկ հրդեհային պահպանության օրը
Ռուսաստան -  Լճերում արտացոլման օրը *
Ռումինիա - Հոլոքոստի զոհերի հիշատակի օրը
Սուրբ Բարդուղիմեոսի կղզի - Ստրկության վերացման օրը
Ուգանդա - Անկախության օրը
Ուկրաինա - Ռիելթորի օրը *
Ուկրաինա - Նկարչի օրը *
Ուկրաինա - Պետական ​​սանիտարահամաճարակային ծառայության աշխատողների օրը *

* Տոների մասին ավելին՝ այստեղ։