Պատմության հայկական օրը. ապրիլի 23

armenlur / Հայեր 476 / 20:00 / 22.04.2022

ԱՅՍՕՐ ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ ՆՇՎՈՒՄ Է

Աշխարհամատրան կիրակի (Կանաչ կիրակի) Հայ Առաքելական եկեղեցի

Հիսուս Քրիստոսի Հարության` Ս. Զատկին հաջորդող երրորդ կիրակին կոչվում է Աշխարհամատրան կիրակի՝ ի հիշատակ Երուսաղեմի առաջին եկեղեցու հիմնադրման: Այս եկեղեցին համարվում է Սիոնի վերնատունը, որտեղ Հիսուս Քրիստոս հաստատեց Սուրբ Հաղորդության խորհուրդը: Աշխարհամատրան կիրակին կոչվում է նաև Կանաչ կիրակի, որն ըստ Մաղաքիա արք. Օրմանյանի՝ տոնի ժողովրդական անվանումն է, կապված բնության, գարնանային զարթոնքի հետ:
Այս տոնը հանդիպելու է հետևյալ ամսաթվերին՝ 2023-04-23, 2024-04-14, 2025-05-04, 2026-04-19, 2027-04-11, 2028-04-30, 2029-04-15, 2030-05-05:

ԻՐԱԴԱՐՁՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԵՎ ՀԱՅԵՐԻ ՇՈՒՐՋ

2021 - Հադրութի շրջանում իրականացված որոնողական աշխատանքների արդյունքում Արցախի փրկարարները հայտնաբերել և տարհանել են 2 հայ զինծառայողի աճյուն:

Հետկեսօրին ևս 3 աճյուն ադրբեջանական կողմը Մարտակերտի ուղղությունից փոխանցել է հայկական կողմին:

2018 - Ժամը 16:15-ին ՀՀ վարչապետ Սերժ Սարգսյանը հրաժարական տվեց:

Սերժ Սարգսյանի հրաժարականից հետո տասնյակ հազարավոր քաղաքացիներ մարզերից և Երևանի այլ հատվածներից Հանրապետության հրապարակ են գալիս՝ նշելու վարչապետի հրաժարականը:
Ուղերձ է հղում ՄԱԿ գլխավոր քարտուղար Անտոնիու Գուտերեշը. «Ես ողջունում եմ ծավալվող իրադարձությունների խաղաղ բնույթը և կոչ եմ անում բոլորին շարունակել զսպվածություն ցուցաբերել և առաջնահերթ նշանակություն տալ երկխոսությանը»։
ՌԴ ԱԳ նախարարի մամլո խոսնակ Մարիա Զախարովան հայտարարեց. «Ժողովուրդը, որն ունի ուժ իր պատմության ամենաբարդ պահերին չմասնատվելու ու պահպանելու հարգանքը միմյանց նկատմամբ, չնայած ծայրահեղ հակասությունների, հզոր ժողովուրդ է: Հայաստա՛ն, Ռուսաստանը միշտ քեզ հետ է»։
ԵԱԿ ԽՎ նախագահ Ջորջ Ծերեթելին հայտարարեց. «ԵԱՀԿ ԽՎ-ն ուշադիր հետևում է իրավիճակին և պատրաստ է աջակցելու Հայաստանին դեպի ժողովրդավարություն ճանապարհին»:

2013 - Երևանի տարբեր թաղամասերում ոստիկանների աչքի առջև անարգել ծեծի էին ենթարկվում ընդդիմադիր հայացքներով քաղաքացիներ։

Նոր Նորքում Երևանի ավագանու ՀՀԿ-ական անդամ Աշոտ Պապոյանը հարվածել էր ընդդիմադիր լրագրող Հակոբ Կարապետյանին, ով փորձում էր տեսագրել Երևանի ավագանու քարոզարշավի շրջանակներում հանրապետականների ընտրական հանդիպումը։
Իսկ 17-րդ թաղամասում ծեծի էր ենթարկվել ՀԱԿ քարոզչական թերթիկները տարածող Ալեքսանդր Հախվերդյանը։

2013 - Նախագահականի առջև չդրոշմապիտակված սկվառակների վաճառքի արգելքի դեմ բողոքի ակցիա էր։
2002 - Բողոքի ակցիա տեղի ունեցավ «Առագաստ» սրճարանի մոտ՝ ջազ փառատոնի փակման ժամանակ` Ռոբերտ Քոչարյանի թիկնապահների կողմից 2001թ սեպտեմբերի 24-ին Պողոս Պողոսյանի սպանության առիթով։
2000 - Ապագա Հյուսիսային պողոտայի տարածքում բնակվող մոտ 500 ընտանիքներ բողոքում էին, թե հայրենի կառավարությունն իրենց բռնի տեղահանության է ենթարկում։
1999 - Հայ հեղափոխական դաշնակցությունն սկիզբ է դնում ջահերով երթի ավանդույթին։

Երեկոյան ջահերով երթ է տեղի ունենում դեպի Ծիծեռնակաբերդ՝ հայոց Մեծ եղեռնի զոհերի հուշահամալիր։ Միջոցառման պարտադիր ատրիբուտներից է Թուրքիայի դրոշի այրումը։

1998 - Երիտասարդական կուսակցությունը պահանջում էր ԱՄՆ Կոնգրեսից ընդունել հայոց ցեղասպանության փաստը ճանաչող և դատապարտող բանաձև։
1982 - Տեղի ունեցավ «Հին օրերի երգը» հայկական ֆիլմի պրեմիերան:
1955 - Համերգային ծրագրով Լեհաստանում էր Գոհար Գասպարյանը։

«Ապրիլի 23-ին իմ առաջին անհատական համերգն էր... Կատարեցի 17 համար և մոտ մեկ տասնյակ երգ էլ կրկնեցի։ Վարշավայում և մյուս քաղաքներում ես երգեցի Կոմիտաս, Ռոմանոս Մելիքյան, Ռախմանինով, Վառլամով, Բախ, Մոցարտ, Շուբերտ... Երաժշտագետ Կարլ Բորովսկին խնդրեց կատարել Կոմիտասի «Քելե, քելեն»։ Դահլիճը ջերմորեն ընդունեց։ Ծաղիկներ, շատ ծաղիկներ ստացավ մեր մեծ Կոմիտասը»,- պատմում էր երգչուհին։
Լեհական մամուլը գրում էր. «Սովետական Հայաստանում է լիովին դրսևորվել նրա մեծ տաղանդը, այնտեղ է երգչուհին ձեռք բերել կատարողական մեծ վարպետությունը։ Նրա առջև բաց են Սովետական Միության բոլոր համերգային դահլիճների ու էստրադաների դռները»։

1923 - Հովհաննես Թումանյանին հուղարկավորեցին Թիֆլիսի Խոջիվանքի գերեզմանատանը:

Սակայն կար մի բան, որի մասին այն օրերին քչերը գիտեին: Բանն այն է, որ դեռ Մոսկվայում, դիահերձման ժամանակ բանաստեղծի որդին` Արեգը, բժիշկներից խնդրել էր իրեն հանձնել Թումանյանի սիրտը: Եղբորը` Համլիկին ուղղված նամակում նա գրում էր.
«Ես մի քայլ արեցի… ես հայրիկի սիրտը գողացա: Ճիշտ ա, պետք է շատ հանդուգն լինել, որ գողանալ էն սիրտը, որ գրկում էր ամբողջ աշխարհը, պետք է շատ իրեն կորցնել, որ մոտ գալ, բայց իմ սիրտը չդիմացավ: Գողացա: Գուցե մեղադրում ես: Ոչինչ: Թող իմ սուրբ հոր սիրտը լինի մեր տանը: Ճիշտ ա, նա չի բաբախում, բայց չէ՞ որ նա մեզ հետ ա ապրել, չէ՞ որ հայրիկը ամբողջ սրտի մեջ ա, և հայրիկի սիրտը պետք է մեր տանը լինի…»:
Տարիներ շարունակ հարազատները սիրտը պահում էին գրողի առանձնատանը, մի փոքրիկ պահարանի մեջ: Բայց մի անգամ Թումանյանների տուն այցի եկավ Ավետիք Իսահակյանը: Ուշ ժամ էր, և նա մնաց գիշերելու: Որպես հարազատ հյուր նրան օթևան տվեցին Թումանյանի առանձնասենյակում: Երբ լույսը բացվեց, տանտերերը նկատեցին, որ Իսահակյանը չափազանց անհանգիստ էր: Հետո վերջինս խոստովանեց, որ ողջ գիշեր չի քնել, իսկ անքննության պատճառը եղել է Թումանյանի սրտի ներկայությունը: Այդ դեպքից հետո բանաստեղծի սիրտը տեղափոխվեց Երևանի բժշկական ինստիտուտի Անատոնիկումի թանգարան:
Միայն 1994 թվականին ի կատար ածվեց Թումանյանի փափագը: Նրա սիրտը հողին հանձնեցին հայրական տան բակում: Եվ հողը կարոտով ընդունեց սիրտը նրա, ով Ամենայն Հայոց բանաստեղծն էր և Արարատը մեր նոր քերթության:

ԱՅՍՕՐ ԾՆՎԵԼ ԵՆ

1981 - Ջավադ Ղազեմյան (ծնվ. Կաշան, Սպահան, Իրան), իրանցի ֆուտբոլիստ, կիսապաշտպան

Մասնակցել է ֆուտբոլի աշխարհի 2014թ. առաջնության ընտրական փուլի ԱՖԿ գոտու մրցաշարին:

1951 - Էմիլ Տեր-Ստեփանյան (ծնվ. Կարաունջ), Վիեննայի համալսարանի պրոֆեսոր; Բիզնեսի ակադեմիայի իսկական անդամ; Ուկրաինայի տրանսպորտի ակադեմիայի իսկական անդամ
1937 - Սերգեյ Այդինյան (ծնվ. Ղրիմ, մ. 2021), հունահռոմեական ոճի ըմբիշ, ԽՍՀՄ սպորտի վարպետ
1931 - Էդուարդ Ասլամազով (ծնվ. Պյատիգորսկ, մ. 2018), ուրոլոգ վիրաբույժ, անդրոլոգ; Ռուսաստանի վաստակավոր բժիշկ, ԽՍՀՄ քաղաքացիական ավիացիայի ղեկավարներից մեկը
1931 - Գարեգին Կարապետյան (ծնվ. Լենինգրադ, մ. 2017), ապակու օպտիկայի և սպեկտրոսկոպիայի մասնագետ; ՌԴ Գիտության վաստակավոր գործիչ
1926 - Արամ Ավագյան (ծնվ. Նյու Յորք, մ. 1987), մոնտաժող, ռեժիսոր, դերասան, սցենարիստ
1925 - Ակնունի Աստվածատրյան (ծնվ. Լենինգրադ, մ. 2010), ապակենկարիչ; ՌՍՖՍՀ վաստակավոր նկարիչ
1925 - Աիդա Մանասարովա (ծնվ. Վոլոգժա, մ. 1986), ռեժիսոր, սցենարիստ, ՌՍՖՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ (1980)
1918 - Վահրամ Եղշատյան (ծնվ. Ղարաքիլիսա, մ. 2008) հայ դերասան, Վրացական ԽՍՀ վաստակավոր արտիստ
1897 - Արամ Ռաֆայելյանց (ծնվ. Թիֆլիս, մ. 1961), ավիակոնստրուկտոր, աշխարհում առաջին ուղղահայաց թռիչքով ռեակտիվ ինքնաթիռի ստեղծողը
1865 - Ալեքսանդր Ծատուրյան (ծնվ. Զակատալի, մ. 1917), բանաստեղծ, թարգմանիչ