|
2000 - Երիտասարդ դաշնակցականներին չհաջողվեց տապալել Երևանի և Անկարայի համալսարանների միջև կնքվելիք համաձայնագրերի ստորագրումը։ 1995 - Նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի նախաձեռնությամբ Հայաստանի Գերագույն Խորհուրդը արտահերթ նիստ է հրավիրում՝ քննարկելու Սահմանադրության նոր նախագիծը, որի հանրաքվեին մնացել է երկու ամսից մի քիչ ավել ժամանակ։ 1995 - Լեռնային Ղարաբաղում տեղի են ունենում արտահերթ խորհրդարանական ընտրություններ, նախագահ է ընտրվում Կարեն Բաբուրյանը: 1993 - ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի 3205-րդ նստաշրջանում միաձայն ընդունվեց Արցախյան պատերազմին վերաբերվող ՄԱԿ-ի առաջին՝ № 822 բանաձևը: 1992 - Հայաստանի նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը հանդես է գալիս հայտարարությամբ, որով անդրադառնում է ադրբեջանցիների տարածած այն լուրերին, թե հայերը լայնամասշտաբ պատերազմ են սկսել Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետության դեմ։ 1991 - Գետաշեն և Մարտունաշեն շրջափակված գյուղերի վրա սկսվեց խորհրդային բանակի և ներքին զորքերի, ադրբեջանական միլիցիայի համատեղ հարձակումը:
|
|
2001 - Ազգային Ժողովում ներկայացված 11 կուսակցությունները ուզում են համախմբվել Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ բանակցությունների ներկա փուլում՝ հայտարարություն ընդունում բանակցությունների ընթացքի մասին, որից ոչ մի դրվագ չգիտեն։ 1899 - Սիմֆերոպոլում Գրիգոր Գուլգուլյանը սպանում է թուրքահպատակ Հասան Միլի օղլուն։ 1896 - Ելույթ ունենալով Լորդերի Պալատում Մեծ Բրիտանիայի վարչապետ Սոլսբերին հայտարարում է, որ Թուրքիայի հայ բնակչությանը պաշտպանելու առումով անհնար է Անգլիայի ռազմական միջամտությունը։ 1699 - Տեղի ունեցավ Անգեղակոթի գաղտնի ժողովը, որին մասնակցել են Սյունիքի 11 մելիքներ։
|
|
2021 - Ըստ Freedom House միջազգային իրավապաշտպան կազմակերպության զեկույցի Հայաստանը դասվեց «կիսահամախմբված ավտորիտար ռեժիմ» ունեցող պետությունների շարքին: 2000 - Հայ Առաքելական եկեղեցու ներկայացուցիչը երևանցի դպրոցականներին հավատացնում է՝ դուք հարություն եք առնելու մեռելներից։ 1994 - ԼՂՀ Գերագույն խորհրդի նախագահությունը որոշում կայացրեց ԼՂՀ Գերագույն Խորհրդի պատվիրակությունը գործուղել Ղրղզստանի մայրաքաղաք Բիշքեկ՝ մասնակցելու ԱՊՀ Միջխորհրդարանական վեհաժողովի աշխատանքներին: 1993 - Ամերիկահայ երգչուհի Շերը (Շերիլին Սարգսյան) այցելեց Հայաստան, իր հետ բերելով 2.5 միլիոն դոլարի օգնություն: 1992 - Թուրքիայի նախագահ Թուրգութ Օզալը ԱՄՆ նախագահ Ջորջ Բուշին առաջարկում է Մեղրին հանձնել Ադրբեջանին, իսկ Արցախը՝ Հայաստանին։ 1991 - Ամերիկայի ռազմաօդային ինքնաթիռը 60 տոննա հումանիտար օգնություն է հասցնում դեռևս չանկախացած Հայաստանին։ 1929 - Խորհրդային Հայաստանի գրողները և պրոլետարական գրողները ստեղծում են Հայաստանի խորհրդային գրողների ֆեդերացիան: 1920 - Ադրբեջանում հաստատվեց խորհրդային իշխանություն, 11-րդ Կարմիր բանակը, որը մտել էր Ադրբեջան, գրավեց Ղարաբաը, Նախիջևանը, Զանգեզուրը:
|
|
1994 - Ռուսաստանի Պետդուման ընդունեց հայերի ցեղասպանությունը դատապարտող հայտարարություն։ 1992 - Հայաստանը Ռուսաստանի և մյուս նախկին միութենական հանրապետությունների հետ (Ադրբեջանից բացի) դառնում է Արժույթի միջազգային հիմնադրամի և Համաշխարհային բանկի անդամ-երկիր:
|
|
2007 - Ռոբերտ Քոչարյանն ընդունում է ամերիկյան դիվանագետներին` ՀՀ-ում ԱՄՆ գործերի ժամանակավոր հավատարմատար Էնթընի Գոդֆրիի գլխավորությամբ: 1999 - Լուսավորության նախկին նախարար Աշոտ Բլեյանը հայտարարեց, որ իր նկատմամբ հարուցված քրեական գործը շինծու է և, որ իշխանությունը յուրացրած մարդկանց խումբը Հայաստանում կասեցրել է սահմանադրական կարգը։ 1925 - Ցեղասպանությունից փրկված երեխաների համար ԱՄՆ հովանավորությամբ որբանոց է ստեղծվում ներկայի Լուկաշին գյուղի տարածքում, որտեղ գետնափոր կառույցներում որբացած մանուկներին էին տեղավորել: 1909 - Երիտթուրքերը լիովին վերահսկում են Կոստանդնուպոլիսը, քաղաքում ռազմական դրություն է հայտարարվում։
|
|
2009 - Սփյուռքահայությունը մեղադրում է ԱՄՆ նախագահ Բարաք Օբամային նախընտրական խոստումը՝ հայոց ցեղասպանության ճանաչումը չկատարելու մեջ։ 1983 - Հարավսլավական Զագրեբ քաղաքի Միջազգային բիենալեում առաջին անգամ հնչում է Ավետ Տերտերյանի 6-րդ սիմֆոնիան, որը կոմպոզիտորը գրել էր 1981-ին։ 1947 - Երևանի Պիոներների պալատի դահլիճում տեղի է ունենում հայրենադարձ հայերի ժողով, որի առիթը Անկարայի ռադիոյի և թուրքական որոշ լրատվամիջոցների հակասովետական քարոզչությանը հակադարձելն էր։ 1930 - Սկսվում է Երևան, Լենինական, Կիրովական քաղաքների մարդահամարը։ Ցուցակագիրները շրջում էին քաղաքի բոլոր շրջաններում և գրանցում իրականում քաղաքում ապրող մարդկանց, բացի զորամասերից։ 1909 - Ադանայում տեղի է ունենում քրիստոնյաների կոտորածի երկրորդ ալիքը։ 775 - Մեծ Հայքի Բագրևանդ գավառի Արծնի գյուղում, Արածանիի ափին տեղի ունեցավ Արձնիի ճակատամարտը, հայկական և արաբական զորքերի միջև:
|
|
2021 - Հիշատակի օրվա կապակցությամբ ԱՄՆ-ի նախագահ Ջո Բայդենի կողմից հրապարակված նախագահական ամենամյա ուղերձում Օսմանյան կայսրությունում հայերի դեմ իրականացված կոտորածը որակվեց «ցեղասպանություն»: 2003 - Փարիզում տեղադրվեց Դավիթ Երևանցու պատրաստած Կոմիտասի 4 մետրանոց բրոնզե արձանը: 1995 - ՀՀ առաջին նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի հրամանագրով բացվեց Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտը։ 1985 - Հայազգի ամերիկյան պետական և քաղաքական գործիչ Ջորջ Դոքմեջյանի նախաձեռնությամբ Կալիֆորնիայում հայտարարվեց Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակի օր: 1993 - Հայաստանում գտնվող աշխարհահռչակ երգիչ, դերասանուհի Շերը՝ Շիրլին Սարգսյանը որպես քրիստոնյա, եղավ Էջմիածնի Մայր տաճարում, որպես հայ՝ Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիրում, ապն հանդիպում ունեցավ ՀՀ նախագահ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի հետ։ 1966 - Հայոց ցեղասպանության տարելիցին մի քանի տասնյակ մարդիկ գնում են Կոմիտասի անվան պանթեոն՝ հարգանքի և հիշատակի տուրք մատուցելու 1915թ. Ցեղասպանության զոհերին։ 1966 - Ստեփան Զատիկյանը, Հայկազ Խաչատրյանը և Շահեն Հարությունյանը հիմնում են Ազգային Միացյալ Կուսակցությունը՝ ԱՄԿ: 1965 - Երևանում առաջին անգամ նշվում է Ցեղասպանության զոհերի հիշատակի օրը։ 1948 - Երևանում կայացվեց Գարեգին Նժդեհին 25 տարվա բանտարկության դատապարտելու դատավճիռը՝ ժամկետը հաշվելով 1944 թ-ից։ 775 - Արծն գյուղի ճակատամարտ (Բագրևանդ, Արածանիի ափին)։
|
|
2018 - Ժամը 16:15-ին ՀՀ վարչապետ Սերժ Սարգսյանը հրաժարական տվեց: 2002 - Բողոքի ակցիա տեղի ունեցավ «Առագաստ» սրճարանի մոտ՝ ջազ փառատոնի փակման ժամանակ` Ռոբերտ Քոչարյանի թիկնապահների կողմից 2001թ սեպտեմբերի 24-ին Պողոս Պողոսյանի սպանության առիթով։ 2000 - Ապագա Հյուսիսային պողոտայի տարածքում բնակվող մոտ 500 ընտանիքներ բողոքում էին, թե հայրենի կառավարությունն իրենց բռնի տեղահանության է ենթարկում։ 1999 - Հայ հեղափոխական դաշնակցությունն սկիզբ է դնում ջահերով երթի ավանդույթին։ 1982 - Տեղի ունեցավ «Հին օրերի երգը» հայկական ֆիլմի պրեմիերան: 1955 - Համերգային ծրագրով Լեհաստանում էր Գոհար Գասպարյանը։ 1923 - Հովհաննես Թումանյանին հուղարկավորեցին Թիֆլիսի Խոջիվանքի գերեզմանատանը:
|
|
2013 - Բախում արձանագրվեց ոստիկանների և Երևանի ավագանու ընտրությունների քարոզարշավի շրջանակներում երթ անցկացնող ՀԱԿ երիտթևի ակտիվիստների միջև։ 2004 - Դաժան ծեծի ենթարկվեց արցախյան շարժման հիմնադիրներից Աշոտ Մանուչարյանը։ 1995 - Անկարայում ստորագրվեց հայ-թուրքական միակ միջկառավարական պայմանագիրը օդային տարածքի ապաշրջափակման վերաբերյալ: 1994 - Հայաստանի Հանրապետությունում սահմանվեց «Հայաստանի ազգային հերոս» բարձրագույն կոչումը։ 1920 - Թաղվարդ գյուղում 9-րդ Արցախահայության անդրանիկ համագումարը (ԱՀՀ) չեղյալ է հայտարարում Ադրբեջանի հետ պայմանագիրը և Լեռնային Ղարաբաղը հռչակում է Հայաստանի Հանրապետության անբաժանելի մաս: 1918 - Անդրկովկասյան Դեմոկրատական Ֆեդերատիվ Հանրապետությունը հայտարարեց իր անկախությունը Ռուսաստանից:
|
|
2011 - ՌԴ պետական Դուման, նախագահ Մեդվեդևի առաջարկով, վավերացրեց հայ-ռուսական պայմանագիրը, որով Գյումրիում ռուսական ռազմաբազայի տեղակայման ժամկետը երկարացվում էր մինչև 2049 թվական։ 2001 - Երևանում անցկացվում էր non stop պարերի մրցույթ։ 1993 - Թուրքիայի նախագահ Թուրգութ Օզալի հուղարկավորության ժամանակ հանդիպեցին ՀՀ և Ադրբեջանի նախագահներ Լևոն Տեր-Պետրոսյանն ու Աբուլֆազ Էլչիբեյը։ 1954 - ԽՍՀՄ-ը մտավ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կազմի մեջ:
|
|
2018 - Երևանի տարբեր վայրերում սկսվեցին բողոքի գործողություններ ընդդեմ Սերժ Սարգսյանի իշխանության: 1998 - Իրանի Իսլամական Հանրապետության զինված ուժերի տոնն առաջին անգամ նշվեց նաև Երևանում՝ Իրանի դեսպանատանը։ 1995 - Հայաստանի և Թուրքիայի միջև կնքվեց օդային երթևեկության անվտանգության միջգերատեսչական համաձայնագիրը, չունենալով դիվանագիտական հարաբերություններ: 1994 - ՌԴ պետական Դուման հանդես եկավ 1915թ. հայոց ցեղասպանության փաստը ճանաչող և դատապարտող հայտարարությամբ։ 1993 - Անկարայում տեղի ունեցավ Հայաստանի և Ադրբեջանի նախագահներ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի և Աբուլֆազ Էլչիբեյի միակ հանդիպումը: 1992 - Երևանում բացվեց Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության մշտական ներկայացուցչությունը։ 1763 - Սիմեոն եպիսկոպոս Երևանցին օծվում է իբրև Ամենայն հայոց կաթողիկոս:
|
|
1997 - Շփման գծում իրավիճակը կտրուկ սրվում է, կողմերը հաղորդում են տասնյակ զոհերի մասին, Ալիևն ու Տեր֊Պետրոսյանը հեռախոսազրույց են ունենում։ 1992 - ՀՀ Օրենքը Պետական Զինանշանի մասին. ՀՀ Կառավարության 1920 թ. հուլիսին հաստատած զինանշանն ընդունվեց որպես ՀՀ Պետական Զինանշան: 1909 - 141 հայերի սպանություններ թուրքական բանակի զինվորների կողմից Անտիոքում (Կիլիկիա)։
|
|
2019 - Ադրբեջանի արտգործնախարարը հայտարարում է, թե Միացյալ Նահանգների պետքարտուղարը կողմերին հրավիրել է Վաշինգտոն։ 2016 - «Եթե լավ զինտեխնիկա ունենայինք, չէինք վիրավորվի». Հարաբերական հրադադարից օրեր անց զինվորները սկսեցին մանրամասներ պատմել հայկական դիրքերի անմխիթար վիճակի, զենքի պակասի ու բահերով կռվելու մասին։ 1877 - Ռուսական զորքերի Երևանյան խմբավորումը գեներալ Ա. Տեր-Ղուկասովի հրամանատարությամբ ազատագրեց Բայազետը։
|
|
2018 - Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարում է Թավշյա հեղափոխության մեկնարկի մասին։ 1999 - Ի պաշտպանություն ամերիկյան ագրեսիայի ենթարկված սերբ ժողովրդի հայ կոմերիտականները Երևանի փողոցներում բարձրացրեցին ԱՄՆ նախագահ Քլինթոնի խրտվիլակը և սպառնում էին այրել այն։ 1982 - Երևանում բացվում է «Փառք աշխատանքին» հուշարձանը, որն առավելապես հայտնի է «Բանվորի արձան» անունով։ 1923 - Մեղրիի գավառի գործադիր կոմիտեն ՀՍԽՀ ներքին գործերի ժողկոմին էր ներկայացրել իրադրությունը Զանգելանի շրջանում։ 1922 - Բեռլինում Արամ Երկանյանի և իր ընկերոջ գնդակներից սպանվեցին հայկական տեղահանությունների և ջարդերի կազմակերպիչ Բեհաեդդին Շաքիրը և Ջեմալ Ազմին։ 1909 - Կիլիկիայի Դորթյոլ գյուղի հայերը 10 օր հերոսաբար կռվելով` հետ են մղում թուրքական բանակի հարձակումը։ 1904 - Սասունցիներից հուժկու հարված ստանալուց 2 օր անց թուրքական բանակը, համալրվելով թնդանոթներով, հարձակվում է 20.000 բնակչություն ունեցող Գելիեգուզան գյուղի վրա։
|
|
2009 - Հայաստանի ազգային հերոս, ակադեմիկոս Վիկտոր Համբարձումյանի հիշատակը հավերժացնելու, ինչպես նաև նրա գիտական ժառանգության զարգացումը խթանելու նպատակով հիմնվեց «Վիկտոր Համբարձումյանի անվան միջազգային գիտական մրցանակը»։ 2003 - Գագիկ Հարությունյանի ղեկավարած Սահմանադրական դատարանը մերժում է ընդդիմության առաջնորդ Ստեփան Դեմիրճյանի դիմումը մարտի 5-ի նախագահի ընտրությունների արդյունքներն անվավեր ճանաչելու պահանջով։ 1990 - «Բժիշկ մահ» Ջեք Գևորգյանը կատարում է իր առաջին էվթանազիան։ 1923 - Երևանում ստեղծվեց «Հայֆիլմ» կինոստուդիան։ 1909 - Տարսուս (Կիլիկիա) քաղաքում թուրքերը սկսում են հայերի սպանություններն ու թալանը։ 1904 - Իշխանաձորի հայ բնակչությունը նահանջում է Տալվորիկ։
|
|
1994 - Սեփական տան շքամուտքում դիմահար մի քանի կրակոցից սպանվեց հայ գրող, հրապարակախոս, հասարակական-քաղաքական գործիչ Վարդգես Պետրոսյանը։ 1965 - Հանդիսավորությամբ բացվեց Երևանի պետական համալսարանի գլխավոր շենքը։ 1909 - Քրիստոնյաների կոտորածը Հայասայում (Կիլիկիա)։ 1906 - Հայ ժողովրդի հոգևոր և մշակութային զարգացմանը նպաստելու համար հայտնի ազգային գործիչ Պողոս Նուբարի և եգիպտահայ համայնքի ականավոր ներկայացուցիչների նախաձեռնությամբ Կահիրեում (Եգիպտոս) հիմնադրվեց Հայկական Բարեգործական Ընդհանուր Միությունը՝ ՀԲԸՄ: 1902 - Հիմնադրվեց Թիֆլիսի հայոց դրամատիկական ընկերությունը։ 1840 - Հայկական մարզի վերացումը. կազմվում են Վրացա-իմերեթական նահանգը և Կասպիական մարզը։ 1764 - Էջմիածնի միաբան և Իզմիրի նախկին առաջնորդ Աբրահամ Վարդապետի ծախսերով Կ. Պոլսում Աստվածատուրի տպարանում առաջին անգամ հրատարակվեց Եղիշեն։ 1725 - Թուրքական զորքերը մոտենում են Սիսիանի և Ղափանի բարձրունքներին։
|
|
1992 - Իր տան մոտ սպանվեց արցախյան ազատամարտի նվիրյալ, ԼՂՀ խորհրդարանի առաջին նախագահ, 34-ամյա Արթուր Մկրտչյանը: 1928 - Երևանում բացվեց ադրբեջանական պետական շրջիկ թատրոնը՝ «Ակամա բժիշկ» կատակերգությամբ։ 1920 - Դրոյի հրամանատարությամբ Հայաստանի Հանրապետության բանակի զինվորական ստորաբաժանումը մտնում է Շուշի: 1909 - Ադանայում (Կիլիկիա) խոշոր բախում է տեղի ունենում մուսուլմանների և քրիստոնյաների միջև։ 1848 - Քանաքեռի իր բնակարանից Խաչատուր Աբովյանը դուրս էր եկել զբոսնելու և այլևս չվերադարձավ։
|
|
2004 - Իշանությունը Բաղրամյան պողոտայում շրջափակեց Ռոբերտ Քոչարյանի հեռացումը պահանջող հազարավոր անպաշտպան ցուցարարներին և էլեկտրաշոկերով, ռետինե մահակներով, ջրցան մեքենաներով, մետաղյա բեկորներով կցված պայթուցիկներով հարձակվեց նրանց վրա։ 1991 - Երևանի Հանրապետության հրապարակից հեռացվեց Լենինի արձանը։ 1983 - Երեկոյան «Աէրոֆլոտի» Як-40 ինքնաթիռը կործանվում է Լենինականի (Գյումրի) օդանավակայանից 41 կիլոմետր հեռավորության վրա՝ բախվելով լեռան լանջին։ Զոհվում են անձնակազմի 4 անդամը և 17 ուղևորը։ 1926 - Երևանում տեղի ունեցավ Հայֆիլմի առաջին «Նամուս» ֆիլմի պրեմիերան։ 1904 - Թուրքական բանակը հարձակում գործեց Գելիեգուզան գյուղի վրա։ 1386 - Լենկ-Թեմուրի զորքը գրավում է Թավրիզը, ապա մտնում Սյունիք, գրավում Նախիջևանը, պաշարում Երնջակի բերդը, ասպատակում Մեծ ու Փոքր Սյունիքները և Այրարատը։
|
|
2015 - Վատիկանի Սուրբ Պետրոսի տաճարում Ֆրանցիսկոս Պապի Հայոց Ցեղասպանության 100-րդ տարելիցի առիթով մատուցված Ս. Պատարագի արարողության ժամանակ Օսմանյան կայսրությունում հայերի զանգվածային սպանությունները որակեց 20-րդ դարի առաջին ցեղասպանություն: 2012 - Ընդդիմության առաջնորդները Լևոն Տեր-Պետրոսյանի գլխավորությամբ առաջինն այցելեցին Եղվարդ քաղաք, որտեղ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը անդրադարձավ ՀԱԿ-ԲՀԿ հարաբերություններին: 1995 - Կազմավորվեցին Հայաստանի մարզերը։ 1918 - Երեկոյան ժամը 9-ին առանց կրակոցի Կարս են մտնում թուրքական 11-րդ դիվիզիայի ներկայացուցիչները. Կարսում գտնվող հայկական զորքերի հրամանատարությունը՝ առանց դիմադրության քաղաքը հանձնում է թուրքերին։ 1915 - Կարսի Առաքելոց տաճարում ապրիլի 12-ին տեղի է ունեցել 1915-ի ոգեկոչում-հոգեհանգիստ:
|
|
2015 - Քիմ և Քլոե Քարդաշյանները Գյումրիի Յոթ վերք եկեղեցի այցելելուց հետո ուղևորվել են այն վայրը, որտեղ նախկինում ապրել են նրանց հեռավոր ազգականները։
|
